ഖബറിന്ന് മേൽ പേര് എഴുതൽ

 *ഖബറിന്ന് മേൽ പേര് എഴുതൽ*

⛱️⛱️⛱️⛱️⛱️⛱️⛱️

*✦🔅🔅●﷽●🔅🔅✦*

💎💎💎💎💎💎💎💎💎

 الحمدلله والصلوة والسلام على سيدنا محمد و علي اله وصحبه واتباعه أجمعين أما بعد

ചോദ്യം

മഹാന്മാരുടെ ഖബറിന്റെ മുകളിൽ സിയാറത്ത് ചെയ്യുന്നവർക്ക് അവരെ അറിയാൻ വേണ്ടിയും അവരെ സ്മരണ നിലനിർത്താൻ വേണ്ടിയും പേരെഴുതുന്നത് പാടില്ല എന്ന് ചിലർ പറയുന്നു യഥാർത്ഥ മെന്ത് ?

മറുപടി

ഉത്തരം:

⬛ ആവശ്യമില്ലാതെ ഖബറിന് മുകളിൽ എഴുതൽ ശാഫിഈ മദ്ഹബിൽ കറാഹത്താണ്.

ഖുർആനെഴുതൽ ഹറാമുമാണ്.

ശാഫിഈ മദ്ഹബിലെ ആധികാരിക പണ്ഡിതൻ ഇമാം റംലി റ  നിഹായയിൽ പറയുന്നു.

എന്നാൽ

സിയാറത്ത് ചെയ്യുമ്പോൾ ഇതാണ് മയ്യത്ത് എന്ന്  എഴുതുന്നത് അറിയാൻ വേണ്ടി  എഴുതുന്നതിലേക്ക്  

ആവശ്യമാണെങ്കിൽ എഴുതൽ ആവശ്യത്തിനുവേണ്ടി സുന്നത്താണെന്ന്  ഖബറിനെ അറിയുന്ന അടയാളം വെക്കൽ സുന്നത്താണ് എന്ന് പണ്ഡിതന്മാർ പറഞ്ഞതിൽ നിന്നും മനസ്സിലാക്കാവുന്നതാണ്.

പ്രത്യേകിച്ച് ഔലിയാക്കളുടെയും സ്വാലിഹീങ്ങളുടെയും കബറുകൾ .കാരണം വർഷങ്ങൾ ദീർഘമാകുമ്പോൾ ഇത്തരം അടയാളങ്ങളെ കൊണ്ടല്ലാതെ ഖബർ അറിയാൻ സാധിക്കുകയില്ല. 

(നിഹായ 2/ 140)

وفي نهاية المحتاج

نعم يؤخذ من قولهم إنه يستحب وضع ما يعرف به القبور أنه لو احتاج إلى كتابة اسم الميت لمعرفته للزيارة كان مستحبا بقدر الحاجة، لا سيما قبور الأولياء والصالحين فإنها لا تعرف إلا بذلك عند تطاول السنين، 

ഇമാം ഇബ്നു ഹജർ റ  പറയുന്നു.

وفي التحفة3/197

 نعم بحث الأذرعي حرمة كتابة القرآن لتعريضه للامتهان بالدوس والتنجيس بصديد الموتى عند تكرار الدفن ووقوع المطر

وندب كتابة اسمه لمجرد التعريف به على طول السنين لا سيما لقبور الأنبياء والصالحين لأنه طريق للإعلام المستحب

(تحفة المحتاج3/197)

എന്നാൽ കബർ തിരിച്ചറിയാൻ വേണ്ടി മാത്രം എഴുതുന്നത്(നമ്മുടെ നാടുകളിൽ ചെയുന്നത് പോലെ) സുന്നത്താണ്. പ്രത്യേഗിച്ച് അമ്പിയാക്കൾ സ്വാലിഹീങ്ങൾ എന്നിവരുടേത്. കാരണം അതൊരു സുന്നത്തിലേക്കുള്ള മാർഗമാണ്. തുഹ്ഫ 3/197

 

ഖബറിന്റെ മുകളിൽ എഴുതൽ കറാഹത്താണ് എന്ന് പണ്ഡിതന്മാരുടെ വാചകത്തെ വിവരിച്ചുകൊണ്ട് .

ഇമാം ഇബ്നു ഹജർ റ ഫതാവയിൽ  പറയുന്നു.

وقال ابن حجر الهيتمي (المتوفى: 974هـ): "

وبحث السبكي والأذرعي تقييد ذلك بالقدر الزائد عما يحصل به الإعلام بالميت، وعبارة السبكي: وسيأتي قريبًا أنَّ وضعَ شيء يُعرف به القبر مستحب، فإذا كانت الكتابة طريقًا فيه فينبغي ألَّا تكره إذا كتب بقدر الحاجة إلى الإعلام.

ഇമാം സുബിക്കി റ യും ഇമാം അദ്റഇ റ യും പറഞ്ഞു

ഖബറിന്ന് മേൽ  എഴുതൽ

 മയ്യത്തിനെ അറിയാൻ ആവശ്യമായ അളവിൽ മാത്രമേ എഴുതാൻ പാടുള്ളൂ എന്ന് പറഞ്ഞു.

ഇമാം ഇമാം സുബികി റ യുടെവാചകം ഇങ്ങനെയാണ്.

ഖബറിന് അറിയപ്പെടുന്ന വല്ല വസ്തുവും വെക്കൽ സുന്നത്താണ് .അതുകൊണ്ടുതന്നെ ഖബർ അറിയാൻ എഴുത്ത് ഒരു വഴിയാകുമെങ്കിൽ അറിയാൻ വേണ്ടി ആവശ്യത്തിന്റെ അളവിൽ എഴുതുന്നത് കറാഹത്ത് ആവുകയില്ല.

ഇമാം  അദ്റഇ റ യുടെ വാചകം ഇങ്ങനെയാണ്.

മയ്യത്തിന്റെ പേരാണെങ്കിലും ഖബറിന് മുകളിൽ എഴുതൽ കറാഹത്താണ് എന്ന് പല പണ്ഡിതന്മാർ പറഞ്ഞങ്കിലും

ഏതാണ് ഖബർ എന്ന് അറിയാൻ വേണ്ടി അടയാളം വെക്കൽ സുന്നത്താണെന്ന് അവർ തന്നെ പറഞ്ഞതിൽ നിന്നും

ഖബറിന്മേൽ പേരെഴുതിയാൽ ഖബർ അറിയാനുള്ള വഴി ആവുമെങ്കിൽആവശ്യത്തിന്റെ അളവിൽ എഴുതലും സുന്നത്താണ് എന്ന് മനസ്സിലാക്കാം.അപ്പോൾ കറാഹത്തില്ല.

 പ്രത്യേഗിച്ച് അമ്പിയാക്കൾ സ്വാലിഹീങ്ങൾ എന്നിവരുടേത്. 

കാരണം കാലങ്ങൾ ദീർഘമാകുമ്പോൾ എഴുതിയാൽ അല്ലാതെ ഖബർ അറിയാൻ സാധിക്കുകയില്ല.

ശേഷം ഇമാം ഹാകിം റ അതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് പറഞ്ഞ വാചകം  ഇമാം അദ്റ ഈ  റ ഉദ്ധരിക്കുന്നു.

ശേഷം അദ്ദേഹം പറയുന്നു. ഖബർ അറിയാൻ വേണ്ടി എഴുതുന്നത് വിരോധമില്ല എന്നാണ് ഇമാം ഹാകിം ഉദ്ദേശിക്കുന്നതെങ്കിൽ അത് വളരെ വ്യക്തമാണ്.

അപ്പോൾ ഹദീസിൽ എഴുതൽ പാടില്ല എന്ന് പറഞ്ഞത് ദുരഭിമാനത്തിനോ അഹംഭാവത്തിനോ  വേണ്ടിയോ ആഡംബരത്തിനു വേണ്ടിയോഎഴുതുന്നതിനെപ്പറ്റിയും കള്ളമായ വിശേഷണങ്ങൾ എഴുതുന്നതിനെപ്പറ്റിയും അല്ലങ്കിൽ ഖുർആൻ എഴുതുകയോ ചെയ്യുന്നതിനെപ്പറ്റിയുമാണ്.

 ഇതെല്ലാം ഇമാം അദ്‌റഈ റ   പറഞ്ഞതാണ്.

(ഇബ്നു ഹജർ റ തുടരുന്നു )

 ഖബർ അറിയാൻ വേണ്ടി മയ്യത്തിന്റെ പേര് എഴുതുന്നത് കറാഹത്തില്ല എന്ന് ഇമാം സുബ്കി  റ  പറഞ്ഞും 

അത് സുന്നത്താണന്ന് ഇമാം അദ്റ ഈ റ പറഞ്ഞും വളരെ വെക്തമാണ്.

 പേരെഴുതിയാൽ അല്ലാതെ ഖബർ വേർതിരിക്കാൻ പ്രയാസമാവുകയും പേരെഴുതപ്പെട്ടത് പണ്ഡിതനോ സാലിഹോ ആവുകയും പേര് എഴുതിയിട്ടില്ലെങ്കിൽ കാലങ്ങൾ ദീർഘമാകുമ്പോൾ ഖബർ തേഞ്ഞു മാഞ്ഞു പോവാനും അറിയപ്പെടാതിരിക്കാനും സാധ്യതയുണ്ടെങ്കിൽ ആണിത് . 

 .നിരോധിച്ച ഹദീസുകൾ ഇതല്ലാത്തതിനെ  പറ്റിയാണെന്ന് മനസ്സിലാക്കേണ്ടതാണ്.കാരണം ഖുർആനിൽ നിന്ന് ഹദീസിൽ നിന്നും വ്യക്തമായി പറഞ്ഞതിൽ നിന്നും   പ്രത്തേകാർത്ഥം  നൽകുന്ന ചില ആശയങ്ങൾ കണ്ടെത്താവുന്നതാണ്.അത് ഇവിടെ ഖബറ് വേർതിരിച്ചു മനസ്സിലാക്കുക എന്ന ആവശ്യമാണ്.

ഖബറിനെ അറിയുന്ന അടയാളങ്ങൾ സുന്നത്താണ്

എന്ന് വ്യക്തമായി പറഞ്ഞതിന്മേൽ  ഖിയാസ് ആക്കി കൊണ്ടാണിത്.

എന്നല്ല അടയാളം വെക്കൽ സുന്നത്താണ് എന്ന് പറഞ്ഞതിൽ തന്നെ ഇത് ഉൾക്കൊള്ളുകയും പ്രവേശിക്കുന്നതുമാണ്.

ഖബറ്സിയാറത്ത് ചെയ്യുന്നവന്റെ മേലിൽ മരണപ്പെട്ട മഹാന്റെ ബർക്കത്ത് എത്തിച്ചേരലും അദ്ധേഹത്തിന്റെ  സ്മരണ നിലനിർത്തുക എന്ന് ആവശ്യവും കൂടി ഇതിലുണ്ട്.

ഫതാവൽ കുബ്റാ 24/2

وعبارة الأذرعي: وأما الكتابة فمكروهة، ,سواء كان المكتوب اسم الميت على لوح عند رأسه أو غيره، هكذا أطلقوه، والقياس الظاهر تحريم كتابة القرآن سواء في ذلك جميع جوانبه؛ لما فيه من تعريضه للأذى بالدوس والنجاسة، والتلويث بصديد الموتى عند تكرار النبش في المقبرة المسبلة، وأما غيره من النظم والنثر، فيحتمل الكراهة والتحريم للنهي، وأما كتابة اسم الميت فقد قالوا: إن وضع ما يُعرف به القبور مستحب، فإذا كان ذلك طريقًا في ذلك فيظهر استحبابه بقدر الحاجة إلى الإعلام بلا كراهة، ولا سيما قبور الأولياء والصالحين فإنها لا تعرف إلا بذلك عند تطاول السنين، ثم ذكر ما مرَّ عن الحاكم، وقال عقبه: فإن أراد كتابة اسم الميت للتعريف فظاهر، ويحمل النهي على ما قصد به المباهاة والزينة والصفات الكاذبة، أو كتابة القرآن وغير ذلك؛ ا.هـ.

وما بحثه السبكي من عدم الكراهة في كتابة اسم الميت للتعريف، والأذرعي من استحبابها ظاهرٌ إن تعذر تمييزه إلا بها، لو كان عالمًا أو صالحًا، وخُشِيَ من طول السنين اندراسُ قبره والجهل به لو لم يكتب اسمه على قبره، 

ويُحمل النهي على غير ذلك؛ لأنه يجوز أن يُستنبط من النص معنى يخصصه، وهو هنا الحاجة إلى التمييز، فهو بالقياس على ندب وضع شيء يُعرف به القبر، بل هو داخل فيه أو إلى بقاء ذكر هذا العالم أو الصالح؛ ليكثر الترحم عليه أو عود بركته على من زاره.

( الفتاوي الكبري )

ഹനഫി കർമശാസ്ത്ര ഗ്രന്തം അദുറുൽ മുഖ്താറിൽ പറയുന്നു.

ബദറിന്റെ അടയാളം പോവാതിരിക്കാനും നിസ്സാരപ്പെടുത്താതിരിക്കാനും എഴുത്തിലേക്ക് ആവശ്യമായാൽ എഴുതുന്നത് യാതൊരു വിരോധവും ഇല്ല .

(അദുറുൽ മുഖ്താർ 123 )

وفي الدر المختار123

لا بأس بالكتابة إن احتيج

إليها حتى لا يذهب الاثر ولا يمتهن

ദുററുൽ ൽ മുഖ്താറിന്റെ ഹാശിയിൽ ഇബ്നു ആബിദീൻ റ പറയുന്നു.

ഖബറിന്മേൽ എഴുതുന്നതിന്ന് വിരോധമില്ല.

 ലോകത്തിൻറെ എല്ലാ ഭാഗത്തെ പ്രവർത്തനവും കബറിന്മേൽ എഴുതലാണ്.

വിരോധിച്ച ഹദീസ് ഉദ്ധരിച്ച ശേഷം ഇമാം ഹാകിം പറഞ്ഞു . ഈ ഹദീസ് സ്വഹീഹാണങ്കിലും ലോക മുസ്ലിമീങ്ങളുടെ പ്രവർത്തനം ഇങ്ങനെയല്ല.കാരണം കിഴക്കും പാടിഞ്ഞാറുമുള്ള . മുസ്ലിമീങ്ങളുടെ ഇമാമുമാരുടെ കബറിന് മുകളിൽ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.

ഇത് സലഫുകളിൽ നിന്നും പിൻഗാമികൾ പാരമ്പര്യമായി തുടർന്ന് പോരുന്നതാണ് ,

ഇത്രയും ഇമാം  ഹാക്കിം  പറഞ്ഞതാണ്.

وفي حاشية أبن عابدين257/2

قوله: (لا بأس بالكتابة الخ) لان النهي عنها وإن صح فقد وجد الاجماع العملي بها، فقد أخرج الحاكم النهي عنها من طرق، ثم قال: هذه الأسانيد صحيحة وليس العمل عليها، فإن أئمة المسلمين من المشرق والمغرب مكتوب على قبورهم وهو عمل أخذ به الخلف عن السلف اه‍. ويتقوى بما أخرجه أبو داود بإسناد جيد أن رسول الله (ص) حمل حجرا فوضعها عند رأس عثمان بن مظعون وقال: أتعلم بها قبر أخي وأدفن إليه من تاب من أهلي فإن الكتابة طريق إلى تعرف القبر بها،

ഇമാം ഇബ്നു ആബിദീൻ തുടരുന്നു.

നബി صلى الله عليه وسلم

ഉസ്മാന് ബ്നു മള്ഊൻ റ  ന്റെ  ഖബറിന്മേൽ അടയാളം വെച്ചപ്പോൾ അവിടന്ന് പറഞ്ഞു. ഞാൻ എന്റെ സഹോദരന്റെ ഖബറ് ഇത് കൊണ്ട് അടയാളം വെക്കുകയാണ് .

ഇമാം അബൂദാവൂദ് നല്ല പരമ്പരയോട് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്ത ഹദീസ്  എഴുതാൻ പറ്റും എന്നതിന് ശക്തി നൽകുന്നുണ്ട്.കാരണം ഖബർ അറിയപ്പെടലിലേക്ക് എഴുത്തും കാരണമാണല്ലോ.

പക്ഷേ സലഫുകളിൽ നിന്നും ഈ പരമ്പരമായി വന്ന ഏകോപനം ഇജ്മാഅ്  എഴുതാൻ ആവശ്യമായ സമയത്താൽ ആവശ്യമായ സമയത്താണ് ,

അത് മുഹീത്ത് എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിൽ സൂചിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്.

അതിൽ പറയുന്നു അടയാളം നഷ്ടപ്പെടാതിരിക്കാനും നിസ്സാരപ്പെടുത്തപ്പെടാതിരിക്കാനും എഴുതലിലേക്ക് അടയാളം നഷ്ടപ്പെടാതിരിക്കാനും നിസ്സാരപ്പെടുത്തപ്പെടാതിരിക്കാനും എഴുതലിലേക്ക് ആവശ്യമായാൽ എഴുത്തിനെ ആദരവിരോധവും ഇല്ല ,ഒരു കാരണവുമില്ലാതെ എഴുതുന്നത് പാടില്ല.

(ഹാശിയതു ഇബ്നു ആബിദീൻ 2 / 237)

 فيها ما إذا كانت الحاجة داعية إليه في الجملة كما أشار إليه في المحيط بقوله: وإن احتيج إلى الكتابة، حتى لا يذهب الأثر ولا يمتهن فلا بأس به، فأما الكتابة بغير عذر فلا اه‍. حتى أنه يكره كتابة شئ عليه من القرآن أو الشعر أو اطراء مدح له ونحو ذلك. حلية ملخصا.. 

 فالأحسن التمسك بما يفيد حمل النهي على عدم الحاجة، كما مر. حاشية أبن عابدين

27] الدر المختار وحاشية ابن عابدين (رد المحتار) (2/ 237).

ഇമാം ഹാകിം റ മരണം 405

 ലോക മുസ്ലിമീങ്ങളുടെ പ്രവർത്തനം എഴുതലല്ല.കാരണം കിഴക്കും പാടിഞ്ഞാറുമുള്ള . മുസ്ലിമീങ്ങളുടെ ഇമാമുമാരുടെ കബറിന് മുകളിൽ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.

ഇത് സലഫുകളിൽ നിന്നും പിൻഗാമികൾ പാരമ്പര്യമായി തുടർന്ന് പോരുന്നതാണ് ,

മുസ്തദ്റക് 1/525

وقال الحاكم (المتوفى: 405ه) عقب حديث جابر السابق: "هذه الأسانيد صحيحة، وليس العمل عليها؛ فإن أئمة المسلمين من الشرق إلى الغرب مكتوب على قبورهم، وهو عمل أخذ به الخلف عن السلف"[

 المستدرك على الصحيحين للحاكم (1/ 525).

വഹാബി നേതാവ്

ശൗകാനി പറയുന്നു.

ഖബറിന്മേൽ എഴുതലിനെ വിരോധിച്ച ഹദീസിൽ നിന്നും ആഡംബരത്തിനു വേണ്ടി അല്ലാതെ പേരെഴുതുന്നതിന് ഒഴിവാക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. അപ്പോൾ പേരഴുതൽ അനു വദനീയമാണ്. അത് ഒഴിവാക്കാനുള്ള തെളിവ് ഉസ്മാൻ ബ്ന് മള്ഊൻ റ എന്നവരുടെ ഖബറിനു മുകളിൽ തിരുനബി കല്ല് വെച്ച ഹദീസ് ആണ് . വിരോധിച്ച  ഹദീസിനെ പ്ര ത്തേകാർത്ഥം ഈ ഹദീസ് കൊണ്ട് നൽകേണ്ടതാണ് . അങ്ങനെ ഭൂരിപക്ഷ പണ്ഡിതന്മാരും പറഞ്ഞിരിക്കുന്നു. ഇതൊരിക്കലും വ്യക്തമായ ഹദീസിനെതിരെ ഖിയാസ് എടുക്കൽ അല്ല .അത് പകൽവെളിച്ചം പോലെ വ്യക്തമാണ്. നൈലുൽ ഔതാർ 4/104

وقال الشوكاني (المتوفى: 1250هـ): "قوله: ((وأن يُكتب عليها)) فيه تحريم الكتابة على القبور، وظاهره عدم الفرق بين كتابة اسم الميت على القبر وغيرها، وقد استثنت الهادوية رسم الاسم فجوَّزوه لا على وجه الزخرفة؛ قياسًا على وضعه صلى الله عليه وسلم الحجر على قبر عثمان كما تقدم، وهو من التخصيص بالقياس، وقد قال به الجمهور، لا أنه قياس في مقابلة النص كما قال: في ضوء النهار، ولكن الشأن في صحة هذا القياس"[

 نيل الأوطار (4/ 104).

ബഹുമാനപെട്ട ഇബ്ൻ നജീം رحمه الله

പറയുന്നു

ളഹീറ എന്ന കിതാബിൽ  ഇങ്ങനെയുണ്ട്.

ഖബറിന്ന് മുകളിൽ എഴുതിയാൽ  യാതൊരു വിരോധവും ഇല്ല എന്ന് പല പണ്ഡിതന്മാർ പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട് -

(ഇബ്ൻ നജീം പറയുന്നു )

എന്നാൽ ഹദീസ് എഴുത്തിനെ തടയുന്നുണ്ടങ്കിൽ അത് അവലംബിക്കേണ്ടതാണ്.പക്ഷേ മുഹീത്വ  എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിൽ ഇങ്ങനെ വിശദീകരിച്ചു.

കബറിന്റെ അടയാളങ്ങൾ പോവാതിരിക്കാനും നിസ്സാരമാക്കപ്പെടാതിരിക്കാനും എഴുത്തിലേക്ക് ആവശ്യമായാൽഎഴുതാവുന്നതാണ് -കാരണമില്ലാതെ പാടില്ല (അപ്പോൾ ഹദീസിലെ വിരോധം കാരണമില്ലാത്ത ഘട്ടത്തിലാണ് )

അൽ ബഹ്റു റാഇഖ് 2 / 209

قال ابن نجيم (المتوفى: 970هـ):

 "وفي الظهيرية: ولو وضع عليه شيء من الأشجار أو كُتب عليه شيء فلا بأس به عند البعض؛ ا.هـ، والحديث المتقدم يمنع الكتابة، فليكن المعول عليه، لكن فصل في المحيط فقال: وإن احتيج إلى الكتابة حتى لا يذهب الأثر ولا يمتهن، ، فأما الكتابة من غير عذر فلا؛ ا.هـ"]

19] البحر الرائق شرح كنز الدقائق ومنحة الخالق وتكملة الطوري (2/ 209).

 

ഇമാം സൈലഗി  റ പറയുന്നു

وقال الزيلعي (المتوفى: 743 هـ): "لا بأس بالكتابة أو وضع الحجر؛ ليكون علامة"

تبيين الحقائق شرح كنز الدقائق وحاشية الشلبي (1/ 246).

 ഖബറിന്മേൽ അടയാളത്തിനു വേണ്ടി എഴുതുകയോ കല്ല് വെക്കുകയോ ചെയ്യുന്നത് വിരോധമില്ല.

തബ് യീനുൽ ഹഖാഇഖ് 1/246

ഇമാം ഐനി പറയുന്നു:

ഖാളി ഖാനിൽ ഇങ്ങനെയുണ്ട് അടയാളത്തിന് വേണ്ടി വല്ലതും എഴുതുകയോ കല്ലുവെക്കുകയോ ചെയ്യുന്നത് വിരോധമില്ല ,

കാരണം ഉണ്ടെങ്കിൽ എഴുതുന്നതിന് വിരോധമില്ലെന്ന് മുഹീത്തിൽ ഉണ്ട് 

അൽ ബിനായ ശറഹുൽ ഹിദായ 3/259

وقال العيني: "وفي (قاضي خان): ولا بأس بكتابة شيء، أو بوضع الأحجار؛ ليكون علامة، وفي (المحيط): لا بأس بالكتابة عند العذر"

  البناية شرح الهداية (3/ 259).

ഹസനുബ്നുഅമ്മാർ റ പറയുന്നു .അടയാളങ്ങൾ പോകാതിരിക്കാനും നിസ്സാരമാക്കപ്പെടാതിരിക്കാനും ഖബറിന്മേൽ എഴുതുന്നതിന് വിരോധമില്ല

മറാഖിൽ ഫലാഹ് 226

وقال حسن بن عمار (المتوفى: 1069هـ): "ولا بأس بالكتابة عليه لئلا يذهب الأثر ولا يمتهن.

 مراقي الفلاح شرح نور الإيضاح (ص: 226).

അസ്ലം കാമിൽ സഖാഫി

പരപ്പനങ്ങാടി

💎💎💎💎💎💎💎💎💎

https://chat.whatsapp.com/25iXC28SbjWFoTZeUBXBoh