മരണ പെട്ടവർ കേൾക്കൂ മോ?

🍿🍔🍿🍔🍿🍔🍿🍔🍿
അഹ്ലുസ്സുന്നയുടെ ആദർശ പഠനത്തിന്  ഇസ്ലാമിക് ഗ്ലോബൽ വോയ്സ് ബ്ലോഗ്    ഉപയോഗപ്പെടുത്തുക

https://islamicglobalvoice.blogspot.in/?m=0  അസ്ലം സഖാഫി പരപ്പനങ്ങാടി
ചോദ്യം:

 ജിവിച്ചിരിക്കുന്നവരും മരണപെട്ടവരും സമമല്ല
ഖബറിലുള്ളവരെ നീ കേൾപ്പിക്കില്ല എന്ന് ഖുർആനിലുണ്ടൊ?

മരിച്ചവരെ നി കേൾപിക്കില്ല എന്നും ഖുർആനിലുണ്ടോ?

ഉത്തരം

ഇബ്നു കസീർ പറയുന്നു.

ഇത് സത്യവിശ്വാസികൾക്കും അവിശ്വാസികളെയും ഉപമിച്ചതാണ് .ചീവിച്ചിരിക്കുന്നവർ എന്നാൽ സത്യവിശ്വാസികളും മരിച്ചവർണ്ണാൽ അവിശ്വാസികളുമാണ്.



മരിച്ച് ഖബറടക്കിയതിന് ശേഷം
പ്രഭോധനം കൊണ്ടോ ഹിദായത്തിലേക്ക് വരൽ കൊണ്ടോ ഉപകരിക്കുകയില്ല.
ഇപ്രകാരമാണ് പരാജയം കണക്കാക്കിയ മുശ്രിക്കുകളുടെ സ്തിതിയും അവർ ഹിദായത്താക്കാൻ സാദമല്ല "

(6/325 തഫ്സീർ ഇബന് കസീർ

 ، وهذا مثل ضربه الله للمؤمنين وهم الأحياء ، وللكافرين وهم الأموات

 ( وما أنت بمسمع من في القبور ) أي : كما لا [ يسمع و ] ينتفع الأموات بعد موتهم وصيرورتهم إلى قبورهم ، وهم كفار بالهداية والدعوة إليها ، كذلك هؤلاء المشركون الذين كتب عليهم الشقاوة لا حيلة لك فيهم ، ولا تستطيع هدايتهم .
(6/325
ابن كثير
നീ മരിച്ചവരെ കേൾപ്പിക്കുകയില്ല എന്ന ആയത്ത് വിവരിച്ച് ഇബ്ൻ കസീർ എഴുതുന്നു.
ജഡങ്ങളെ കേൾപ്പിൽ നിന്റെ കഴിവിൽ പെട്ടതല്ല.
അതല്ലാം അല്ലാഹു വിലേക്കാണ്
അല്ലാഹു ഉദ്ധേശിച്ചാൽ അല്ലാഹു വിന്റെ കഴിവ് കൊണ്ട് ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവരുടെ ശബ്ദം മരിച്ചവരെ കേൾപ്പിക്കുന്നു.
അല്ലാഹു ഉദ്ധേശിക്ഷ വരെ ഹിദായത്താക്കുകയും പിഴപ്പിക്കുകയും ചെയ്യന്നു '


ശരിയായ അഭിപ്രായം മരിച്ചവർ
കേൾക്കു മെന്ന ഇബ്നു ഉമർ പറഞ്ഞ അഭിപ്രായമാണ് '
അത് ശരിയാണന്നതിന് ധാരാളം തെളിവുകൾ  പല വിധേനയുംഉണ്ട്.

അതിൽ ഏറ്റവും പ്രശസ്തം ഇബ്ൻ അബ്ദുൽ ബറ് സ്വഹീഹാണന്ന് പറഞ്ഞ് റിപ്പോര്ട്ട് ചെയ്യുന്നു.
ഇബ്ൻ അബ്ബാസ് റ വിൽ നിന്ന്
നബി സ്വ പറയുന്നു.
ദുൻയാവിൽ വെച്ച് പരിചയമുള്ള മുസ്ലിമായ തന്റെ സഹോദരന്റെ ഖബറിന്നരികിലൂടെ ഒരാൾ നടക്കുമ്പോൾ അവനു സലാം ചൊല്ലിയാൽ
ഖബറാളി സലാം മടക്കുന്നതാണ് -

മയ്യിത്തിനെ അനുകമിച്ചവർ പിരിഞ്ഞ് പോരുമ്പോൾ ചെരിപടിയാടെ ശബ്ദം ഖബറാളി കേൾക്കുന്നതാണ്

ഖബറാളിക്ക് സലാം ചൊല്ലുമ്പോൾ നേരിട്ട് സംഭാഷണം നടത്തുന്നവർ സലാം ചൊല്ലുന്നത് പോലെ സലാം ചൊല്ലൽ നിയമമാക്കിയത്
അത് കേൾക്കുകയും ഗ്രഹിക്കുകയും ചെയ്യുന്നവരോടുള്ള സംഭാഷണമാണ്.

സലഫുകൾ ഉത്തമ നൂറ്റാണ്ടുകാർ മയ്യിത്ത് കേൾക്കുമെന്ന്  ഇജാമാ ആണ്.
ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന വരുടെ സിയാറത്ത് മരിച്ചവർ അറിയുകയും സന്തോ ശിക്കുകയും ചെയ്യുമെന്ന് സലഫുസ്വാലിഹീങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ഉദ്ധരണികൾ അനിശ്വേധ്യമായി വന്നിട്ടുണ്ട്.
ഇബ്ൻ അബിദ്ധുൻയാ കിതാബുൽ ബുബൂറിൽ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു.
ആഇശ ബീവി റ പറയുന്നു.

ഒരാൾ സഹോദരന്റെ ഖബർ സിയാറത്ത് ചെയ്യുകയാണങ്കിൽ സഹോദരൻ അയാളെ കൊണ്ട് നേരം പോക്കാകുയും  മടക്കുകയും ചെയ്തിട്ടല്ലാതെ ഇല്ല.

(6/325 തഫ്സീർ ഇബന് കസീർ


فَإِنَّكَ لَا تُسْمِعُ الْمَوْتَىٰ وَلَا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعَاءَ إِذَا وَلَّوْا مُدْبِرِينَ (52)

قول تعالى : كما أنك ليس في قدرتك أن تسمع الأموات في أجداثها ، ولا تبلغ كلامك الصم الذين لا يسمعون ، وهم مع ذلك مدبرون عنك ، كذلك لا تقدر على هداية العميان عن الحق ، وردهم عن ضلالتهم ، بل ذلك إلى الله تعالى ، فإنه بقدرته يسمع الأموات أصوات الأحياء إذا شاء ، ويهدي من يشاء ، ويضل من يشاء ، وليس ذلك لأحد سواه;

:والصحيح عند العلماء رواية ابن عمر ، لما لها من الشواهد على صحتها من وجوه كثيرة ، من أشهر ذلك ما رواه ابن عبد البر مصححا [ له ] ، عن ابن عباس مرفوعا : " ما من أحد يمر بقبر أخيه المسلم ، كان يعرفه في الدنيا ، فيسلم عليه ، إلا رد الله عليه روحه ، حتى يرد عليه السلام " .
[ وثبت عنه صلى الله عليه وسلم أن الميت يسمع قرع نعال المشيعين له ، إذا انصرفوا عنه ، وقد شرع النبي صلى الله عليه وسلم لأمته إذا سلموا على أهل القبور أن يسلموا عليهم سلام من يخاطبونه فيقول المسلم : السلام عليكم دار قوم مؤمنين ، وهذا خطاب لمن يسمع ويعقل ، ولولا هذا الخطاب لكانوا بمنزلة خطاب المعدوم والجماد ، والسلف مجمعون على هذا ، وقد تواترت الآثار عنهم بأن الميت يعرف بزيارة الحي له ويستبشر ، فروى ابن أبي الدنيا في كتاب القبور عن عائشة ، رضي الله عنها ، قالت : قال رسول الله صلى الله عليه وسلم : " ما من رجل يزور قبر أخيه ويجلس عنده ، إلا استأنس به ورد عليه حتى يقوم " .

(6/325 തഫ്സീർ ഇബന് കസീർ


ഇബ്നു കസീർ  ഇനിയും തഫ്സീറിൽ മരിച്ചവർ കേൾക്കുകയും അറിയുകയും ചെയ്യുമെന്നതിന്ന് ധാരാളം ഉദ്ധരണികൾ സഹാബികളുടെ നിലപാട് താബിഉകളുടെയുംസലഫുസാലിഹീങ്ങളുടേയും വാക്കുകൾ കൊണ്ട് വരുന്നത് തഴെ വായിക്കുക.
وروي عن أبي هريرة ، رضي الله عنه ، قال : إذا مر رجل بقبر يعرفه فسلم عليه ، رد عليه السلام .
وروى ابن أبي الدنيا بإسناده عن رجل من آل عاصم الجحدري قال : رأيت عاصما الجحدري في منامي بعد موته بسنتين ، فقلت : أليس قد مت ؟ قال : بلى ، قلت : فأين أنت ؟ قال : أنا - والله - في روضة من رياض الجنة ، أنا ونفر من أصحابي نجتمع كل ليلة جمعة وصبيحتها إلى بكر بن عبد الله المزني ، فنتلقى أخباركم . قال : قلت : أجسامكم أم أرواحكم ؟ قال : هيهات! قد بليت الأجسام ، وإنما تتلاقى الأرواح ، قال : قلت : فهل تعلمون بزيارتنا إياكم ؟ قال : نعلم بها عشية الجمعة ويوم الجمعة كله ويوم السبت إلى طلوع الشمس ، قال : قلت : فكيف ذلك دون الأيام كلها ؟ قال : لفضل يوم الجمعة وعظمته .
قال : وحدثنا محمد بن الحسين ، ثنا بكر بن محمد ، ثنا حسن القصاب قال : كنت أغدو مع محمد بن واسع في كل غداة سبت حتى نأتي أهل الجبان ، فنقف على القبور فنسلم عليهم ، وندعو لهم ثم ننصرف ، فقلت ذات يوم : لو صيرت هذا اليوم يوم الاثنين ؟ قال : بلغني أن الموتى يعلمون بزوارهم يوم الجمعة ويوما قبلها ويوما بعدها . قال : ثنا محمد ، ثنا عبد العزيز بن أبان قال : ثنا سفيان الثوري قال : بلغني عن الضحاك أنه قال : من زار قبرا يوم السبت قبل طلوع الشمس علم الميت بزيارته ، فقيل له : وكيف ذلك ؟ قال : لمكان يوم الجمعة .
حدثنا خالد بن خداش ، ثنا جعفر بن سليمان ، عن أبي التياح يقول : كان مطرف يغدو ، فإذا كان يوم الجمعة أدلج . قال : وسمعت أبا التياح يقول : بلغنا أنه كان ينزل بغوطة ، فأقبل ليلة حتى إذا كان عند المقابر يقوم وهو على فرسه ، فرأى أهل القبور كل صاحب قبر جالسا على قبره ، فقالوا : هذا مطرف يأتي الجمعة ويصلون عندكم يوم الجمعة ؟ قالوا : نعم ، ونعلم ما يقول فيه الطير . قلت : وما يقولون ؟ قال : يقولون سلام عليكم; حدثني محمد بن الحسن ، ثنا يحيى بن أبي بكر ، ثنا الفضل بن الموفق ابن خال سفيان بن عيينة قال : لما مات أبي جزعت عليه جزعا شديدا ، فكنت آتي قبره في كل يوم ، ثم قصرت عن ذلك ما شاء الله ، ثم إني أتيته يوما ، فبينا أنا جالس عند القبر غلبتني عيناي فنمت ، فرأيت كأن قبر أبي قد انفرج ، وكأنه قاعد في قبره متوشح أكفانه ، عليه سحنة الموتى ، قال : فكأني بكيت لما رأيته . قال : يا بني ، ما أبطأ بك عني ؟ قلت : وإنك لتعلم بمجيئي ؟ قال : ما جئت مرة إلا علمتها ، وقد كنت تأتيني فأسر بك ويسر من حولي بدعائك ، قال : فكنت آتيه بعد ذلك كثيرا .
حدثني محمد ، حدثنا يحيى بن بسطام ، ثنا عثمان بن سويد الطفاوي قال : وكانت أمه من العابدات ، وكان يقال لها : راهبة ، قال : لما احتضرت رفعت رأسها إلى السماء فقالت : يا ذخري وذخيرتي من عليه اعتمادي في حياتي وبعد موتي ، لا تخذلني عند الموت ولا توحشني . قال : فماتت . فكنت آتيها في كل جمعة فأدعو لها وأستغفر لها ولأهل القبور ، فرأيتها ذات يوم في منامي ، فقلت لها : يا أمي ، كيف أنت ؟ قالت : أي بني ، إن للموت لكربة شديدة ، وإني بحمد الله لفي برزخ محمود يفرش فيه الريحان ، ونتوسد السندس والإستبرق إلى يوم النشور ، فقلت لها : ألك حاجة ؟ قالت : نعم ، قلت : وما هي ؟ قالت : لا تدع ما كنت تصنع من زياراتنا والدعاء لنا ، فإني لأبشر بمجيئك يوم الجمعة إذا أقبلت من أهلك ، يقال لي : يا راهبة ، هذا ابنك ، قد أقبل ، فأسر ويسر بذلك من حولي من الأموات .
حدثني محمد ، حدثنا محمد بن عبد العزيز بن سليمان ، حدثنا بشر بن منصور قال : لما كان زمن الطاعون كان رجل يختلف إلى الجبان ، فيشهد الصلاة على الجنائز ، فإذا أمسى وقف على المقابر فقال : آنس الله وحشتكم ، ورحم غربتكم ، وتجاوز عن مسيئكم ، وقبل حسناتكم ، لا يزيد على هؤلاء الكلمات ، قال : فأمسيت ذات ليلة وانصرفت إلى أهلي ولم آت المقابر فأدعو كما كنت أدعو ، قال : فبينا أنا نائم إذا بخلق قد جاءوني ، فقلت : ما أنتم وما حاجتكم ؟ قالوا : نحن أهل المقابر ، قلت : ما حاجتكم ؟ قالوا : إنك عودتنا منك هدية عند انصرافك إلى أهلك ، قلت : وما هي ؟ قالوا : الدعوات التي كنت تدعو بها ، قال : قلت فإني أعود لذلك ، قال : فما تركتها بعد .

(6/325 തഫ്സീർ ഇബന് കസീർ
പിന്നെയും ഇബ്ൻ കസീർ തുടരുന്നു.

ഇതിനേക്കാൾ സ്റ്റാങ്ങുള്ള മറ്റു ചിലത്
തിർച്ച മയ്യിത്ത് കുടുംബങ്ങൾ സുഹുർത്തുക്കൾ തുടങ്ങി ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവരുടെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ അറിയുന്നതാണ് '
 അബ്ദുല്ലാഹിൽ മുബാറക് പറഞ്ഞു 'സൗന് ബൻ യസീദ നമ്മോട് പറഞ്ഞു. ഇബ്റാഹീൽ നിന്ന് അവർ അയൂബിൽ നിന്ന്
ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവരുടെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ മരണപെട്ടവർക്ക് പ്രദർശിപ്പിക്കപെടും അവർ നന്മ എത്തിച്ചാൽ സന്തോ ശിക്കും തിന്മ എത്തിച്ചാൽ പ്രാർഥിക്കും.
(6/325 തഫ്സീർ ഇബന് കസീർ

ഇബ്ൻ കസീർ തുടരുന്നു വേറെയും സംമ്പ വം റിപ്പോർട്ട് ഉണ്ട്.

وأبلغ من ذلك أن الميت يعلم بعمل الحي من أقاربه وإخوانه . قال عبد الله بن المبارك : حدثني ثور بن يزيد ، عن إبراهيم ، عن أيوب قال : تعرض أعمال الأحياء على الموتى ، فإذا رأوا حسنا فرحوا واستبشروا وإن رأوا سوءا قالوا : اللهم راجع به .
وذكر ابن أبي الدنيا عن أحمد بن أبي الحوارى قال : ثنا محمد أخي قال : دخل عباد بن عباد على إبراهيم بن صالح وهو على فلسطين فقال : عظني ، قال : بم أعظك ، أصلحك الله ؟ بلغني أن أعمال الأحياء تعرض على أقاربهم من الموتى ، فانظر ما يعرض على رسول الله صلى الله عليه وسلم من عملك ، فبكى إبراهيم حتى أخضل لحيته . قال ابن أبي الدنيا : وحدثني محمد بن الحسين ، ثنا خالد بن عمرو الأموي ، ثنا صدقة بن سليمان الجعفري قال : كانت لي شرة سمجة ، فمات أبي فتبت وندمت على ما فرطت ، ثم زللت أيما زلة ، فرأيت أبي في المنام ، فقال : أي بني ، ما كان أشد فرحي بك وأعمالك تعرض علينا ، فنشبهها بأعمال الصالحين ، فلما كانت هذه المرة استحييت لذلك حياء شديدا ، فلا تخزني فيمن حولي من الأموات ، قال : فكنت أسمعه بعد ذلك يقول في دعائه في السحر ، وكان جارا لي بالكوفة : أسألك إيابة لا رجعة فيها ولا حور ، يا مصلح الصالحين ، ويا هادي المضلين ، ويا أرحم الراحمين .(6/325 തഫ്സീർ ഇബന് കസീർ



ഇബൻ കസീർ തുടരുന്നു.

ഈ അധ്യായം സ്വഹാബത്തിൽ നിന്ന് ധാരാളം ഉദ്ധരണികൾ ഉള്ള അധ്യയമാണ്
അബ്ദുല്ലാഹിബ്ൻറവാഹയുടെ  റ യുടെ മരണശേഷം അദ്ധേഹത്തിന്റെ കുടുമ്പത്തിൽ പെട്ട അൻസാരിയുടെ പ്രാർഥന ഇങ്ങനെയാണ് അല്ലാഹുവേ അബ്ദുല്ല ഹിബന് റവാഹ യുടെ അരികിൽ ഞാൻ മോശമാകുന്ന പ്രവർത്തി ചെയ്യൽ നെ തൊട്ട് കാവൽ തേടുന്നു.(6/325 തഫ്സീർ ഇബന് കസീർ

وهذا باب فيه آثار كثيرة عن الصحابة . وكان بعض الأنصار من أقارب عبد الله بن رواحة يقول : اللهم إني أعوذ بك من عمل أخزى به عند عبد الله بن رواحة ، كان يقول ذلك بعد أن استشهد عبد الله .
(6/325 തഫ്സീർ ഇബന് കസീർ

മരിച്ചവർക്ക് സലാം നിയമമാക്കിയിട്ടുണ്ട് അറിയാതെ സലാം അസമ്പവ്യമാണ് ഖബറുകൾ കണ്ടാൽ ഉമ്മത്തിനെ നബി സ്വ പടിപ്പിച്ചത് ഇങ്ങനെ പറയാനാണ് സത്യവിശ്വാസികളായ വീട്ടുകാരെ നിങ്ങൾക്ക് സലാം നിക്ഷയം അല്ലാഹു ഉദ്ധേശിച്ചാൽ നിങ്ങളോടപ്പം ഞങ്ങളും ചേരുന്നതാണ്. നിങ്ങളിൽ മുൻകാമികൾക്കും  പിൻകുകൾക്കും അല്ലാഹുറഹ്മത്ത് ചെയ്യട്ടെ ഞങ്ങൾക്കും നിങ്ങൾക്കും ഞങ്ങൾ ആ ഫിയത്ത് അല്ലാഹുവിനോട് ചോദിക്കുന്നു.

ഈ സലാമും സമ്പാഷണവും വിളിയും കേൾക്കുകയും അറിയുകയും മടക്കുകയും ചെയ്യുന്ന വരോടാണ് മയ്യത്ത് മടക്കുന്നത് ത്രം ( തഫ്സീറ് ഇബ്ന് കസീർ (6/325)
وقد شرع السلام على الموتى ، والسلام على من لم يشعر ولا يعلم بالمسلم محال ، وقد علم النبي صلى الله عليه وسلم أمته إذا رأوا القبور أن يقولوا : " سلام عليكم أهل الديار من المؤمنين ، وإنا إن شاء الله بكم لاحقون ، يرحم الله المستقدمين منا ومنكم والمستأخرين ، نسأل الله لنا ولكم العافية " ، فهذا السلام والخطاب والنداء لموجود يسمع ويخاطب ويعقل ويرد ، وإن لم يسمع المسلم الرد ، والله أعلم

ابن كثير تفسير

(6/325 തഫ്സീർ ഇബന് കസീർ

ഇമാം ഖുർത്വുബി റ തഫ്സീറിൽ പറയുന്നു.
ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവരും മരിച്ചവരും സമമല്ല എന്നതിന്റെ ഉദേശ്യം ഇബ്ൻ ഖുതൈബ റ
പറഞ്ഞു. ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവർ എന്നാൽ ബുദ്ധിയുള്ളവർ എന്നും മരിച്ചവർ എന്നാൽ വിവരമില്ലാത്തവർ എന്നുമാണ് '
ഖതാദ പറഞ്ഞു ഇതല്ലാം ഉപമകളാണ് '

ഖബറിലുള്ളവരെ നീ കേൾപ്പിക്കില്ല എന്നാൽ കേൾക്കുന്നത് കൊണ്ട് ഉപകാരം ചെയ്യുകയോ അതിനെ സ്വീകരിക്കുകയോ ചെയ്യില്ല എന്നതിൽ അവർ ഖബരാളികളെ പോലെയാണ് ഉദ്ധേശ്വം ( ഖുർതുബി തഫ്സീർ )

ഒരിക്കലും ഖബറാളികൾ കേൾക്കില്ല എന്നല്ല ഇവിടെ ഉദ്ധേശ്യം എന്ന് ഖുർത്വുബിയുടെ പരാമർശത്തിൽ നിന്നും വളരെ വെക്തമാണ്:

وما يستوي الأحياء ولا الأموات قال ابن قتيبة : الأحياء العقلاء ، والأموات الجهال . قال قتادة : هذه كلها أمثال

: ( بمسمع من في القبور ) بحذف التنوين تخفيفا ; أي هم بمنزلة أهل القبور في أنهم لا ينتفعون بما يسمعونه ولا يقبلونه .  قرطبي
തഫ്സീറുൽ ബഹ്റു ൽ മുഹിത്വിൽ പറയുന്നു
.
സത്യവജനത്തെ സ്വീകരിക്കാൻ മരണപെട്ടവർക്ക് സാദ്യമല്ല എന്നത് പോലെ അവിശ്വാസികൾക്ക് സത്യം കേൾക്കലിലേക്ക് ശ്രദ്ധിക്കാൻ സാദ്യമല്ല'

(ബഹ്റു ൽ മു ഹീത് )

قال ( وما أنت بمسمع من في القبور ) أي هؤلاء ، من عدم إصغائهم إلى سمع الحق ، بمنزلة من هم قد ماتوا فأقاموا في قبورهم . فكما أن من مات لا يمكن أن يقبل منك قول الحق ، فكذلك هؤلاء ; لأنهم أموات القلوب

البحر المحيط

ഇമാം തിബിരി  തഫ്സീറിൽ പറയുന്നു.

 ഖബറാളിയെസന്മാർഗത്തിലേക്ക് ഹിദായത്താക്കാൻ  സാദിക്കാത്തത് പോലെ ഹൃദയം ചത്തവരെ ഖുർആനിന്റെ തെളിവ് ഗ്രഹിക്കാനോ ഉപദേശം കൊണ്ട് ഉപകാരമുണ്ടാക്കാനോ സാദ്യമല്ല. എന്നാണ് ഉദ്ധേശ്യം തഫ്സീറ്ത്വിബ്രി
وقوله ( إِنَّ اللَّهَ يُسْمِعُ مَنْ يَشَاءُ وَمَا أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِي الْقُبُورِ ) يقول تعالى ذكره: كما لا يقدر أن يسمع من في القبور كتاب الله فيهديهم به إلى سبيل الرشاد، فكذلك لا يقدر أن ينفع بمواعظ الله وبيان حججه من كان ميت القلب من أحياء عباده، عن معرفة الله، وفهم كتابه وتنـزيله، وواضح حججه.

തഫ്സീറ്ത്വിബ്രി


ചുരു കത്തിൽ ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവരും മരിച്ചവരും സമമല്ല എന്നതിന്റെ ഉദ്ധേശ്യവും മരിച്ചവരെ കേൾപ്പിക്കില്ല എന്നതിന്റെ ഉദ്ധേശ്യവും ഖബറാളിയെ കേൾപ്പിക്കില്ല എന്നതിന്റെ ഉദ്ധേശ്യവും

ഹൃദയം ചത്ത അവിശ്വാസികൾ ഹിദായത്തിലേക്ക് വരൽ കൊണ്ടും സത്യം സ്വീകരിക്കൽ കൊണ്ടും മയ്യിത്ത് പോലെയും ഖബറാളിയെ പോലെയും ആണ് അവർക്ക് മരണശേഷം ഒരിക്കലും സത്യം സ്വീകരിക്കാൻ സാദ്യമല്ല.
 സത്യം സ്വീകരിക്കുന്ന വിശയത്തിൽ  ബുദ്ധിയില്ലാത്ത ഹ്യദയം ചത്തവരും ഖബറാളിയും തുല്യമാണ്     

ബുദ്ധിയുള്ള ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവരും ബുദ്ധിയില്ലാത്ത ഹൃദയം ചത്തവരും സത്യം സ്വീകരിക്കുന്ന വിശയത്തിൽ സമ മല്ല എന്നാണ് ഖുർആനിൽ പറയുന്നത്.

എന്ന് മേൽ ഖുർആൻ വ്യാഖ്യാതാക്കളുടെ വാക്കിൽ നിന്നും മനസ്സിലാക്കാം

അല്ലാതെ കേൾക്കില്ല എന്ന വിശയത്തിലല്ല ഇവിടെ തുല്യപ്പെടുത്തുന്നത്.
----------------

ഇബ്ൻ ഖയ്യിം തന്നെ പറയുന്നു.

ഹ്കിതാബുര്‍റൂഹ് 45, 45).*


وَثَبت عَنهُ صلى الله وَآله وَسلم أَن الْمَيِّت يسمع قرع نعال المشيعين لَهُ إِذا انصرفوا عَنهُ وَقد شرع النَّبِي لأمته إِذا سلمُوا على أهل الْقُبُور أَن يسلمُوا عَلَيْهِم سَلام من يخاطبونه فَيَقُول السَّلَام عَلَيْكُم دَار قوم مُؤمنين وَهَذَا خطاب لمن يسمع وَيعْقل وَلَوْلَا ذَلِك لَكَانَ هَذَا الْخطاب بِمَنْزِلَة خطاب الْمَعْدُوم والجماد وَالسَّلَف مجمعون على هَذَا وَقد تَوَاتَرَتْ الْآثَار عَنْهُم بِأَن الْمَيِّت يعرف زِيَارَة الْحَيّ لَهُ ويستبشر بِهِْ
കിതാബുര്‍റൂഹ് 45, 45).*


"നിശ്ചയം മയ്യിത്തിനെ  മറവ് ചെയ്തതിനു മയ്യിത്തിനെ വിട്ടു പിരിഞ്ഞ് പോകുന്നവരുടെ ചെരുപ്പടി ശബ്ദം മയ്യിത്ത് കേൾക്കും എന്നത് നബി(സ്വ)തങ്ങളെ തൊട്ടു സ്ഥിരപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു ..!!

തീർച്ചയായും നബി(സ്വ)തങ്ങൾ ഖബറാളികളുടെ മേലിൽ സലാം ചൊല്ലുമ്പോൾ അഭിമുഖ സംഭാഷണം നടത്തുന്നവരുടെ മേലിലുള്ള സലാം പറയലിനെ അവിടത്തെ ഉമ്മത്തിന് നിയമമാക്കിയിരിക്കുന്നു .

അപ്പോൾ അവൻ പറയണം :

السَّلَام عَلَيْكُم دَار قوم مُؤمنين

ഇങ്ങിനെ അഭിമുഖീകരിക്കുക എന്നത് കേൾക്കുകയും ,മനസ്സിലാക്കുകയും ചെയ്യുന്നവരോടാണ് .

കേൾക്കുകയും,അറിയുകയും ഇല്ലായിരുന്നുവെങ്കിൽ ഈ അഭിമുഖീകരണം ഇല്ലാത്തതും ,ജീവനില്ലാത്തതുമായ വസ്തുവിനോടുമുള്ള അഭിമുഖീകരണത്തിന്റെ സ്ഥാനത്താകുമായിരുന്നു ..!!

പൂർവീകർ ഈ(മയ്യിത്ത് കേൾക്കുകയും,അറിയുകയും ചെയ്യും ) കാര്യത്തിൻറെ മേലിൽ യോജിച്ചിരിക്കുന്നു ..!!

തീർച്ചയായും മയ്യിത്ത് അവനെ സന്ദർശിക്കുന്നവരെ അറിയുകയും ,അവനെ കൊണ്ട് സന്തോഷിക്കുകയും ചെയ്യും എന്ന് പൂർവീകരെ തൊട്ട് ധാരാളം അസറുകൾ തവാത്തുറായി വന്നിട്ടുണ്ട്" ..!!

(:ഇബ്നുൽ ഖയ്യിം )

കിതാബുര്‍റൂഹ് 45, 45).*




  ഇമാം മുസ്ലിം(റ) നിവേദനം ചെയ്ത ഹദീസിലിങ്ങനെ വായിക്കാം:

عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ ، قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : (( إِنَّ الْمَيِّتَ إِذَا وُضِعَ فِي قَبْرِهِ ، إِنَّهُ لَيَسْمَعُ خَفْقَ نِعَالِهِمْ إِذَا انْصَرَفُوا)) (مسلم: ٥١١٦)


അനുസുബ്നു മാലികി(റ)ൽ നിന്ന് നിവേദനം: നബി(സ) പറഞ്ഞു: "മയ്യിത്ത് ഖബറിൽ വെക്കപ്പെട്ടാൽ അവർ തിരിച്ചു പോകുമ്പോൾ അവരുടെ ചെരിപ്പടി ശബ്ദം നിശ്ചയം അവൻ കേൾക്കും". (മുസ്ലിം: 5116)

ഇമാം അഹ്മദ്(റ) ന്റെ നിവേദനത്തിലിങ്ങനെ കാണാം:

عن أبي هريرة قال قال رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : (( إنه ليسمع خفق نعالهم إذا ولوا)). (مسند أحمد: ٨٢٠٧)


അബൂഹുറൈറ (റ) യിൽ നിന്ന് നിവേദനം: നബി(സ) പറഞ്ഞു: "അവർ പിന്തിരിയുമ്പോൾ അവരുടെ ചെരിപ്പടി ശബ്ദം നിശ്ചയം മയ്യിത്ത് കേൾക്കും". (മുസ്നദു അഹ്മദ് : 8207)

ഇമാം ബുഖാരി(റ) യും മുസ് ലിമും (റ) നിവേദനം ചെയ്ത മറ്റൊരു ഹദീസിതാ:

عن ابن عمر قال: اطلع النبي صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ على أهل القليب، فَقَالَ (( وَجَدْتُمْ مَا وَعَدَ رَبُّكُمْ حَقًّا )) فَقِيلَ لَهُ،  تَدْعُو أَمْوَاتًا ، فَقَالَ : مَا أَنْتُمْ بِأَسْمَعَ مِنْهُمْ، وَلَكِنْ لَا يُجِيبُونَ " (صحيح البخاري: ١٢٨١، مسلم: ٥١٢٠)


ഇബ്നു ഉമറി(റ) ൽ നിന്ന് നിവേദനം: ബദറിലെ പൊട്ടക്കിണറിൽ തള്ളപ്പെട്ടവരുടെ മേൽ വെളിവായി നബി(സ) ചോദിച്ചു: "നിങ്ങളുടെ രക്ഷിതാവ് നിങ്ങളോട് വാഗ്ദാനം ചെയ്തിരുന്ന കാര്യം സത്യമായി നിങ്ങൾ എത്തിച്ചുവോ?". അപ്പോൾ മരണപ്പെട്ടവരെയാണോ താങ്കൾ വിളിക്കുന്നതെന്ന്  ചോദ്യമുണ്ടായി. അപ്പോൾ നബി(സ) പ്രതിവചിച്ചു: "നിങ്ങൾ അവരേക്കാൾകൂടുതൽ കേൾക്കുന്നവരല്ല. എന്നാൽ അവർ മറുവടി പറയുന്നില്ല". (ബുഖാരി: 1281, മുസ് ലിം : 5120)
  പ്രസ്തുത ഹദീസിനെ ഇമാം നവവി(റ) വിശദീകരിക്കുന്നു:

قوله صلى الله عليه وسلم في قتلى بدر : ( ما أنتم بأسمع لما أقول منهم ) قال المازري : قال بعض الناس : الميت يسمع عملا بظاهر هذا الحديث ، ثم أنكره المازري وادعى أن هذا خاص في هؤلاء ، ورد عليه القاضي عياض وقال : يحمل سماعهم على ما يحمل عليه سماع الموتى في أحاديث عذاب القبر وفتنته ، التي لا مدفع لها ، وذلك بإحيائهم أو إحياء جزء منهم يعقلون به ويسمعون في الوقت الذي يريد الله ، هذا كلام القاضي ، وهو الظاهر المختار الذي يقتضيه أحاديث السلام على القبور . والله أعلم . (شرح النووي على مسلم: ٩/٢٥٣)



ബദറിൽ വദിക്കപ്പെട്ടവരുടെ കാര്യത്തിൽ "ഞാൻ പറയുന്നത് അവരേക്കാൾ കൂടുതൽ നിങ്ങൾ കേള്ക്കുന്നില്ല" എന്ന നബി(സ)യുടെ  പ്രസ്താവന നമുക്ക് വിലയിരുത്താം. മാസരി(റ) പറയുന്നു: "ഈ ഹദീസിന്റെ ബാഹ്യാർത്ഥം അടിസ്ഥാനമാക്കി മരിച്ചവർ കേൾക്കുമെന്ന് ചിലർ പറയുന്നു. ഈ ആശയത്തെ വിമർശിച്ച മാസരി(റ)  ഈ ഹദീസിൽ പറഞ്ഞ കാര്യം ഇക്കൂട്ടർക്കുമാത്രം ബാധകമാണെന്ന് വാദിക്കുന്നു. എന്നാൽ അതിനെ ഖണ്ഡിച്ച് ഖാളി ഇയാള് (റ) പറയുന്നു: ഒരിക്കലും അവഗണിക്കാൻ സാധിക്കാത്തതും ഖബറിലെ ശിക്ഷയും പരീക്ഷണവും പരമാർശിക്കുന്ന ഹദീസുകളിൽ മരിച്ചവർ കേൾക്കുമെന്ന് പറയുന്നതിനെ വിലയിരുത്തുന്നത് പോലെ ഈ ഹദീസിൽ പറഞ്ഞതിനെയും വിലയിരുത്താമല്ലോ. അവരെയോ അവരിൽ നിന്നുള്ള  ഒരു ഭാഗത്തേയോ ജീവിപ്പിക്കുക വഴി അല്ലാഹു ഉദ്ദേശിക്കുന്ന സമയത്ത് അവര്ക്ക് കേള്ക്കാനും മനസ്സിലാക്കാനും സാധിക്കുമെന്നാണ് അവിടെയുള്ള വിശദീകരണം. ഖബ്റാളികൾക്ക് സലാം പറയാൻ നിർദ്ദേശിക്കുന്ന ഹദീസുകളിൽ നിന്ന് മനസ്സിലാകുന്ന പ്രബലാഭിപ്രായം ഖാളീ ഇയാള് (റ) പ്രകടിപ്പിച്ചതാണ്. (ശർഹു മുസ്ലിം : 9/253)

അല്ലാഹു വിൽ വിശ്വസിക്കുകയും വഴി പെടുകയും ചെയ്യാൻ വേണ്ടി അവരെ നീക്ഷണിച്ചാൽ മരണപെട്ടവർക്ക് ഉപകരിക്കുകയോ അത് കൊണ്ട് ഉപകാരമുള്ള കേൾവിയുണ്ടാവുകയില്ല കാരണം അവർ പ്രവർത്തനത്തിന്റെ ലോകത്ത് നിന്ന് പ്രതിഫലത്തിന്റെ ലോകത്തേക്ക് പുറപെട്ടു കഴിഞ്ഞു'
ഇപ്രകാരമാണ് അവിശ്വാസികൾ സത്യത്തിലേക്ക് ക്ഷണിക്കുമ്പോൾ അത് കൊണ്ട് ഉപകാരമുള്ള കേൾവി കേൾക്കുകയോ വിശ്വസിക്കുകയോ ഇല്ല
തഫ്സീർ തിബ്രി

.قال الطبري :» معنى الآية : إنك لا تسمع الموتى إسماعاً ينتفعون به؛ لأنهم قد انقطعت عنهم الأعمال ، وخرجوا من دار الأعمال إلى دار الجزاء ، فلا ينفعهم دعاؤك إياهم إلى الإيمان بالله والعمل بطاعته ، فكذلك هؤلاء الذين كتب ربك عليهم أنهم لا يؤمنون لا يُسْمِعُهم دعاؤك إلى الحق إسماعاً ينتفعون به ؛لأن الله تعالى ذكره قد ختم عليهم أن لا يؤمنوا ، كما ختم على أهل القبور من أهل الكفر أنهم لا ينفعهم بعد خروجهم من دار الدنيا إلى مساكنهم من القبور إيمان ولا عمل ؛ لأن الآخرة ليست بدار امتحان ، وإنما هي دار مجازاة ، وكذلك تأويل قولـه تعالى: âإِنَّ اللَّهَ يُسْمِعُ مَن يَشَاء وَمَا أَنتَ بِمُسْمِعٍ مَّن فِي الْقُبُورِ { ]فاطر:22[ «.أهـ
-------------           ----------------------   ------



ഇബ്നു തയ്മിയ്യ തന്നെ ഇതിനും മറുപടി പറയട്ടെ

" الروح تشرف على القبر ، وتعاد إلى اللحد أحيانا ، كما قال النبي صلى الله عليه وسلم :

( ما من رجل يمر بقبر الرجل كان يعرفه في الدنيا فيسلم عليه إلا رد الله عليه روحه حتى يرد عليه السلام ) ، والميت قد يعرف من يزوره ، ولهذا كانت السنة أن يقال : ( السلام عليكم أهل دار قوم مؤمنين ، وإنا إن شاء الله بكم لاحقون ، ويرحم الله المستقدمين منا ومنكم والمستأخرين )
(مجموع الفتاوى: 5/364

ആത്മാക്കൾ അവരുടെ ഖബരുകളിൽ വെച്ച് കാര്യങ്ങൾ അറിയുകയും ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവർക്ക് ഉത്തരം ചെയ്യുകയും ചെയ്യും റസൂൽ സ.അ പറഞ്ഞതു പോലെ, "ഒരാള്‍ ദുനിയാവില്‍ വെച്ച് അവനു അറിയാമായിരുന്ന മു'മിനായ ഒരു സഹോദരന്റെ ഖാബരിനരികിലൂടെ പോകുകയാണെങ്കില്‍ ഖാബരിനരികില്‍ നില്‍കുകയും അവിടെ വെച്ച് സലാം ചൊല്ലുകയും ചെയ്താല്‍, ഖാബരിലുള്ള വ്യക്തിക്ക് രൂഹിനെ മടക്കപ്പെടുകയും അവന്റെ സലാം മടക്കുകയും ചെയ്യും"... നിക്ഷയം ഖബരാളിക്ക് സന്ദര്ഷകനെ അറിയുന്നതാണ്.. അവൻ അവര്ക്ക് അസ്സലാമു അലൈകും അഹ്ലു ദാര ഖൗമിൻ മു'അമിനീൻ എന്ന് തുടങ്ങുന്ന സലാം പറയൽ സുന്നതുമാണ്..


(مجموع الفتاوى: 5/364

 والنص الصحيح عن النبي صلى الله عليه وسلم مقدم على تأويل من وأول من أصحابه وغيره 'وليس في القرآن ما ينفي ذلك  فإن قوله
: قوله:{إنك لا تسمع الموتى}، إنما أراد به السماع المعتاد الذي ينفع صاحبه فإن هذا مثل ضرب للكفار والكفار تسمع الصوت لكن لا تسمع سماع قبول بفقه واتباع كما قال تعالى : {ومثل الذين كفروا كمثل الذي ينعق بما لا يسمع إلا دعاء ونداء} .



فهكذا الموتى الذين ضرب لهم المثل لا يجب أن ينفى عنهم جميع السماع المعتاد أنواع السماع كما لم ينف ذلك عن الكفار ؛ بل قد انتفى عنهم السماع المعتاد الذي ينتفعون به وأما سماع آخر فلا ينفى عنهم .



وقد ثبت في "الصحيحين" وغيرهما أن الميت يسمع خفق نعالهم إذا ولوا مدبرين فهذا موافق لهذا فكيف يدفع ذ[12/29, 09:

  ഇബ്നു തൈമിയ്യ പറയുന്നു.

നബി /(സ ) യുടെ അനുയായികളോ മറ്റുള്ളവരോ നൽകുന്ന വ്യാഖ്യാനത്തെക്കാൾ പ്രമുഖ്യo നൽകേണ്ടത്  നബി (സ )യിൽ സഹീഹായിവന്ന വ്യക്തമായ പ്രസ്താവനക്കാണ്  അതിനെ നിഷേധിക്കുന്ന യാതൊരു പരാമർശവും വിശുദ്ധ കുർ ആനിലില്ല . നിക്ഷയം മരിച്ചവരെ താങ്കൾ കേൾപ്പിക്കുകയില്ല എന്ന കുർആനിക  പരാമർശത്തിന്റെ താല്പര്യം കേള്കുന്നവന് ഉപകാരപ്രദമായ സാധാ രണ  കേൾവി മാത്രമാണ്. നിക്ഷയം ഈ ആയത്തിലെ പരാമർശം സത്യ  നിഷേധികൾക്  പറയപ്പെട്ട ഒരുപമ മാത്രമാണ്. ശബ്ദം അവർ കേൾക്കുന്നു പക്ഷെ ഗ്രഹിച്ചും പിൻപറ്റിയും   സ്വീകരിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന കേൾക്കൽ അവർ  കേൾക്കുന്നില്ല . മറ്റൊരായത്തിൽ  അല്ലാഹു പറഞ്ഞതിനോട്  തത്തുല്യമായ ഒന്നായി വേണം ഇതിനെയും കാണാൻ "സത്യ നിഷേധികളെ ഉപമിക്കാവുന്നത് വിളിയും തെളിയുമല്ലാതെ മറ്റൊന്നും കേൾക്കാത്ത ജന്തുവിനോട്  ഒച്ചയിടുന്നവനാകുന്നു "(അല്ബഖറ 174) സത്യ നിഷേധികളെ  അല്ലാഹു സാദൃശ്യ പെടുത്തിയ മരിച്ചവരും തതൈവ . സത്യ നിഷേധികൾക് എല്ലാവിധ കേൾവിയും നിഷേദിക്കാത്തതു പോലെ മരിച്ചവർക്കും എല്ലാവിധ കേൾവിയും നിഷേധി ക്കപ്പെടാ വുന്നതല്ല .  പ്രത്യുത ഉപകാരപ്രദമായ സാധാ രണ  നിലയിലുള്ള കേൾവി മാത്രമാണ് അവർക്കില്ലാത്തത് . മറ്റൊരു കേൾവി അവർക്കു   നിഷേധിക്കാൻ പറ്റില്ല. കാരണം മയ്യിത് സംസ്കരണത്തിൽ പങ്കെടുത്തവർ പിരിഞ്ഞു പോകുമ്പോൾ അവരുടെ ചെരുപ്പടി ശബ്ദം മയ്യിത് കേൾക്കുമെന്ന് ബുഖാരിയിലും മുസ്‌ലിമിലും  സ്ഥിരപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതാണ്. ഈ ഹദീസ് ആയതിൽ പറഞ്ഞ ആശയത്തെ ശെരിവെക്കുന്നതാണ്.. എന്നിരിക്കെ ഈ  ഹദീസ് ആയതിനെ തള്ളുന്നതെങ്ങനെയാണ് ( ഫതാവ 1/349)

ഇബന് തൈമി പറയട്ടെ

ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവരുടെ സംസാരം മരിച്ചവർ കേൾക്കുന്നതാണ് .
ചില തടസ്സങ്ങൾ ഉണ്ടാവുമ്പോൾ ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവർ തന്നെ കേൾക്കാറില്ല. ഇപ്രകാരമാണ് മരിച്ചവർ കേൾക്കാത്ത സമയവും അവർക്കുണ്ടാവാം.

مجموع الفتاوى: 5/364


 وقال ابن تيمية: الميت يسمع في الجملة كلام الحي، ولا يجب أن يكون السمع له دائماً، بل قد يسمع في حال دون حال، كما قد يعرض للحي فإنه يسمع أحياناً خطاب من يخاطبه، وقد لا يسمع لعارض يعرض له. انتهى
مجموع الفتاوى: 5/364:
---------- ..... -----------

ഇബ്നു ഖയ്യിം പറയുന്നു
സലഫുകൾ ഉത്തമ നൂറ്റാണ്ടുകാർ മയ്യിത്ത് കേൾക്കുമെന്ന്  ഇജാമാ ആണ്.
ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന വരുടെ സിയാറത്ത് മരിച്ചവർ അറിയുകയും സന്തോ ശിക്കുകയും ചെയ്യുമെന്ന് സലഫുസ്വാലിഹീങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ഉദ്ധരണികൾ അനിശ്വേധ്യമായി വന്നിട്ടുണ്ട്.
. "الروح" (ص5
 തഫ്സീർ ഇബ്ന കസീർ
(6/325

 قال ابن القيم رحمه الله : " والسلف مجمعون على هذا ، وقد تواترت الآثار عنهم بأن الميت يعرف زيارة الحي له ويستبشر به " انتهى. "الروح" (ص/5)، ومثله يقول ابن كثير في "تفسير القرآن العظيم" (6/325)
നബി സ്വ പറയുന്നു.

  ഒരു മനുഷ്യന്റെ ഖബറിന്റെ അരികിലൂടെ പരിചയമുള്ള ഒരാൾ നടന്നു പോകുകയും സലാം ചൊല്ലുകയും ചെയ്താൽ അവന്റെ ആത്മാവ് മടക്കി യിട്ടുണ്ട് അവൻ സലാം മടക്കുന്നതാണ്. ഈ ഹദീസ് ഇബ്ൻ അബ്ദുൽ ബറ്   ഇബ്നുൽ മുബാറക് റ അബ്ദുൽ ഹഖ് എന്നിവർ സ്വഹീഹാക്കി      സ്വഹീഹാക്കി (مجموع فتاوى ابن تيمية 24/331 ـ 24/163 )


: (مَا مِنْ رَجُلٍ يَمُرُّ بِقَبْرِ الرَّجُلِ كَانَ يَعْرِفُهُ فِي الدُّنْيَا فَيُسَلِّمُ عَلَيْهِ إلَّا رَدَّ اللَّهُ عَلَيْهِ رُوحَهُ حَتَّى يَرُدَّ عَلَيْهِ السَّلَامَ)

 قد صححه ابن عبد البر وابن المبارك وعبد الحق صاحب الأحكام   (مجموع فتاوى ابن تيمية 24/331 ـ 24/163 )

ഇബ്നു ഖയ്യിം റൂഹ് 167

 ,ശൗകാനി നൈൽ 2/302

 ,ഇറാഖി
തഖ് രിജ് 9/406
 ,അബൂ ശൈഖുൽ അൻസാരി റ
അസ്ന എന്നീ ഗ്രന്തങ്ങളിൽ മേൽ ഹദീസ് സ്വഹീഹാക്കിയിട്ടുണ്ട്

وصححه ابن القيم (الروح 1/167)
والشوكاني (نيل الأوطار 2/302)
والعراقي (تخريج أحاديث الإحياء9 / 406)
وحسن إسناده أبو الشيخ الأنصاري (أسنى المطالب4


ഇബൻ ഖയ്യിം പറയട്ടേ
മരണപെട്ടവർ സന്ദർശകരെ അറിയുമെന്നതിന് ഏറ്റവും മതിയായ തെളിവാണ് സലാം ചൊല്ലുന്നവനെ സന്ദർശകൻ എന്ന പ്രയോഗം 'അറിയില്ലെങ്കിൽ അങ്ങനെ പ്രയോഗിക്കാൻ പറ്റില്ല, ഏത് സമുതായത്തിന്റെ ഇടയിലും സിയാറത്തിനാൽ ഗ്രഹിക്കപെടുന്നതും ഇതാണ് '

ഇപ്രകാരമാണ് സലാം ചൊല്ലലും ഗ്രഹിക്കാത്തവർക്കും ചൊല്ലുന്നവനെ അറിയാതെയും സലാം ചൊല്ലൽ സംഭവിക്കുന്നതല്ല.

 (الروح 1/167):

قال ابن القيم
ويكفي في هذا تسمية المسلِّم عليه زائراً ، ولولا أنهم يشعرون به

لما صح تسميته زائراً ، فإن المزور إذا لم يعلم بزيارة من زاره لم يصح أن يقال : زاره ، هذا هو المعقول منالزيارة عند جميع الأمم

. وكذلك السلام عليهم أيضاً ، فإن السلام على من لا يشعر ولا يعلم بالمسَلِّم محال .
الروح 1/167



ഇബൻ തൈമി യോട് ചോദ്യം.

സന്ദർശകന്റെ സംസാരം മയ്യത്ത് കേൾക്കുമോ അവനെ കാണുമോ?
ശരീരത്തിലേക്ക് ആത്മാവ് മടക്കുമോ?


ഉത്തരം അതെ മയ്യത്ത് കേൾക്കും
അതിന് ധാരാളം തെളിവുകൾ ഉണ്ട്.
(അവ പറഞ്ഞതിന് ശേഷം വീണ്ടും പറയുന്നു.) നബി സ്വപഠിപ്പിച്ച  മയ്യിത്തിനുള്ള സലാമിന്റെ പതം ബുഖാരി മുസ്ലിമിൽ സ്തിര പെട്ടിട്ടുണ്ട്.
അത് കേൾക്കുന്നവരോടുള്ള സംഭാഷണമാണ് '
مجموع  فتاوى   ابن تيمية 24/362

هل الميت يسمع كلام زائره، ويرى شخصه؟ وهل تعاد روحه إلى جسده في ذلك الوقت........؟

فأجاب: الحمد لله رب العالمين. نعم ! يسمع الميت في الجملة ( ـ وذكر الأدلة السابقة ـ )
ثم قال :

وقد ثبت عنه في الصحيحين: من غير وجه أنه كان يأمر بالسلام على أهل القبور. ويقول:

«قولوا السلام عليكم أهل الديار من المؤمنين والمسلمين، وإنا إن شاء الله بكم لاحقون، ويرحم الله المستقدمين

منا ومنكم والمستأخرين، نسأل الله لنا ولكم العافية، اللهم لا تحرمنا أجرهم، ولا تفتنا بعدهم، واغفر لنا ولهم»

فهذا خطاب لهم، وإنما يخاطب من يسمع. أ.هـ

مجموع  فتاوى   ابن تيمية 24/362

-------   ---   --- ---  ----  --   ---   ---  --  --- -


*മേല്‍ സൂക്തം സംബന്ധിച്ച് ഉല്‍പതിഷ്ണു മൌലവിമാരുടെ അവലംബ പണ്ഢിതന്‍ കൂടിയായ ഇബ്നുല്‍ഖയ്യിമിന്റെ വിശദീകരണം കാണുക.
ഖബറാളിയെ താങ്കൾ കേൾപ്പിക്കുകയില്ല എന്നാൽ
“മേല്‍ സൂക്തത്തിന്റെ ശൈലി ഇപ്രകാരമാണ് കുറിക്കുന്നത്.

(സത്യത്തിലേക്ക് വരൽ കൊണ്ടും ഹിദായത്താവൽ കൊണ്ടും) പ്രയോജനപ്രദമായ രൂപത്തില്‍ മരണപ്പെട്ടവരെ കേള്‍പ്പിക്കാന്‍ (പറഞ്ഞ കാര്യമനുസരിപ്പിക്കാന്‍) സാധ്യമല്ലാത്തതുപോലെ ഹൃദയം മരിച്ച അവിശ്വാസികളെ പ്രയോജനപ്രദമാം വിധം കേള്‍പ്പിക്കാന്‍ (പറഞ്ഞതനുസരിപ്പിക്കാന്‍) തങ്ങ ള്‍ക്ക് കഴിയില്ലെന്നാണ് മേല്‍ സൂക്തത്തിന്റെ വിവക്ഷ.

 എന്നല്ലാതെ മരിച്ചവര്‍ക്ക് കേള്‍വിശക്തി തന്നെയില്ലെന്ന് അല്ലാഹു ഉദ്ദേശിച്ചിട്ടേയില്ല. അതെങ്ങനെ ഉദ്ദേശിക്കും. ജനാസ സംസ്കരണ കര്‍മങ്ങള്‍ കഴിഞ്ഞ് മടങ്ങുന്നവരുടെ ചെരിപ്പടി ശബ്ദം വരെ മരിച്ചവര്‍ കേള്‍ക്കുമെന്ന് നബി(സ്വ) പറഞ്ഞിട്ടുണ്ടല്ലോ” ബദ്രിൽ കൊല്ലപെട്ടവർ നബി സ്വയുടെ സംസാരം കേട്ടതായി അവിന് പറത്തിട്ടുണ്ട് ഒരാൾ മരണപെട്ട സഹോദരന് സലാം ചൊല്ലിയാൽ അവൻ സലാം മടക്കുന്നതാണ് എന്നും നബി സ്വ പറത്തിട്ടുണ്ട്

നീ മരിച്ചവരെ കേൾപിക്കില്ല എന്ന ആയത്ത് പോലെയാണ് മേൽ ആ യത്തും(കിതാബുര്‍റൂഹ് 45, 45).*


: قال الإمام ابن القيم - رحمه الله - كما في كتابه "الروح" (ص 60):

"وأما قوله تعالى: ﴿ وَمَا أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِي الْقُبُورِ ﴾ [فاطر: 22]، فسياق الآية يدل على أن المراد منها: أن الكافر الميِّت القلب لا تقدر على إسماعه إسماعًا يَنتفع به، كما أن مَن في القبور لا تقدر على إسماعهم إسماعًا ينتفعون به، ولم يُرد سبحانه أن أصحاب القبور لا يسمعون شيئًا البتَّةَ، كيف وقد أخبر النبي - صلى الله عليه وسلم - أنهم يسمعون خَفق نعال المُشيِّعين؟ وأخبر أن قتلى بدر سمعوا كلامه وخطابه، وشُرع السلام عليهم بصيغة الخطاب للحاضر الذي يسمع، وأخبر أن مَن سلَّم على أخيه المؤمن ردَّ عليه السلام، وهذه الآية نظير قوله: ﴿ إِنَّكَ لَا تُسْمِعُ الْمَوْتَى وَلَا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعَاءَ إِذَا وَلَّوْا مُدْبِرِينَ ﴾ [النمل: 80].
കിതാബുര്‍റൂഹ് 45, 45).*
و
----------------   - - - - - - -   - - - - - -






ഇബ്നുഉമര്‍(റ)ന്റെ നിവേദനത്തെ ആഇശ(റ) ഖണ്ഡിച്ചത് സംബന്ധിച്ച് ഹാഫിള് ഇബ്നുഹജര്‍(റ) എഴുതുന്നു:


حديث عائشة قالت : إنما قال النبي صلى الله عليه وسلم : إنهم ليعلمون الآن ما إن كنت أقول لهم حق . وهذا مصير من عائشة إلى رد رواية ابن عمر المذكورة ، وقد خالفها الجمهور في ذلك وقبلوا حديث ابن عمر لموافقة من رواه غيره عليه . وأما استدلالها بقوله تعالى إنك لا تسمع الموتى فقالوا : معناها لا تسمعهم سماعا ينفعهم ، أو لا تسمعهم إلا أن يشاء الله 


 “ആഇശ(റ)യുടെ ഉപര്യുക്ത വ്യാഖ്യാനത്തില്‍ ബഹുഭൂരിപക്ഷം പണ്ഢിതന്മാരും അവരോടെതിരായിരിക്കുകയാണ്.*


*അവരെല്ലാം ഇബ്നുഉമറി (റ)ന്റെ ഹദീസ് സ്വീകരിച്ചിരിക്കുന്നു. ഈ ഹദീസ് നിവേദനം ചെയ്ത മറ്റുള്ളവരെല്ലാം ഇബ്നുഉമറി(റ)നോട് യോജിച്ചത് കൊണ്ടാണിത്. എന്നാല്‍പിന്നെ മരിച്ചവരെ നിങ്ങള്‍ കേള്‍പ്പിക്കില്ലെന്ന ആശയം വരുന്ന സൂക്തം ആഇശ(റ) രേഖയാക്കിയതിന് മറുപടിയായി ബഹുഭൂരിപക്ഷം പണ്ഢിതന്മാര്‍ പറയുന്നതിപ്രകാരമാണ്. മരിച്ചവരെ കേള്‍പ്പിക്കില്ലെന്ന് പറഞ്ഞത് അവര്‍ക്ക് പ്രയോജനപ്രദമാകും വിധം കേള്‍പ്പിക്കില്ലെന്നോ അെല്ലങ്കില്‍ അല്ലാഹു ഉദ്ദേശിച്ചാലല്ലാതെ കേള്‍പ്പിക്കില്ലെന്നോ ആണ്. സുഹൈലി(റ) പറയുന്നതിപ്രകാരമാണ്. നബി (സ്വ) (മുശ്രിക്കുകളുടെ ശവക്കുഴിക്കരികില്‍വെച്ച്) പറഞ്ഞ വാക്കിന് ദൃക്സാക്ഷിയല്ല ആഇശ(റ). കാരണം അവര്‍ അവിടെ അപ്പോഴുണ്ടായിരുന്നില്ല. അവിടെ സന്നിഹിതരായ മറ്റുള്ളവരാകട്ടെ റസൂലേ, ശവങ്ങളായ ഈ വിഭാഗത്തോടാണോ തങ്ങള്‍ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നത് എന്ന ചോദ്യത്തിന് അവിടുന്നരുളിയത്, ഞാന്‍ പറയുന്നതിനെ അവരെക്കാള്‍ കേള്‍ക്കുന്നവരല്ല നിങ്ങള്‍ എന്നാണ്. മാത്രമല്ല ആ സന്ദര്‍ഭത്തില്‍ അവ ര്‍ക്ക് ബോധ്യമാകും വിധം ജ്ഞാനികളാകാന്‍ സാധ്യതയുണ്ടെങ്കില്‍ എന്തുകൊണ്ട് കേള്‍വിശക്തിയുള്ളവരാകാന്‍ സാധ്യതയില്ല. ഒരുപക്ഷേ, നേരെ ചെവികള്‍ കൊണ്ട് തന്നെ കേട്ടിരിക്കാം. ഇതാണ് ഭൂരിപക്ഷത്തിന്റെയുമഭിപ്രായം. അതല്ലെങ്കില്‍ ആത്മീയമായ കേള്‍വിയുമാകാം. ആത്മാവിനെ ശരീരത്തിലേക്ക് മടക്കല്‍ കൂടാതെ തന്നെ ആത്മാവിനോടാണ് ചോദ്യമെന്ന് പറയുന്നവരുടെ അഭിപ്രായമാണിത്” (ഫത്ഹുല്‍ ബാരി 3/300) ഇപ്രകാരം ഉംദതുല്‍ഖാരി 8/202ലും കാണാം.*

انتصر ابن القيم رحمه الله لهذا القول بشدة ، وذكر أن الواقع يشهد له ويصدقه ، ثم قال – رحمه الله - :

وقد دلَّ التقاء أرواح الأحياء والأموات : أن الحيَّ يرى الميت في منامه ، فيستخبره ، ويخبره الميت بما لا يعلم الحيُّ ، فيصادف خبره كما أخبر في الماضي ، والمستقبل ، وربما أخبره بمالٍ دفنه الميت في مكان لم يعلم به سواه ، وربما أخبره بدَيْن عليه ، وذَكَر له شواهده ، وأدلته .

وأبلغ من هذا : أنه يخبر بما عملَه من عملٍ لم يطلع عليه أحد من العالمين ، وأبلغ من هذا أنه يخبره أنك تأتينا إلى وقت كذا وكذا ، فيكون كما أخبر ، وربما أخبره عن أمورٍ يقطع الحى أنه لم يكن يعرفها غيره .

" الروح " ( ص 21
ഇബന്ഖയ്യിം പറയട്ടെ മരിച്ചവരുടെ ആത്മാക്കളും ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവരുടെ ആത്മാക്കളും കണ്ടുമുട്ടും എന്നതിന് ധാരാളം തെളിവുകളുണ്ട്
ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവർ മരിച്ചവരെ സ്വപ്നത്തിൽ കാണുകയും മരിച്ചവർ വിവരങ്ങൾ അറിയിക്കുകയും ചെയ്യാറുണ്ട്.
ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവൻ അറിയാത്ത കാര്യങ്ങൾ മരിച്ചവർ അറിയിച്ച് കൊടുക്കും.
 ഭാവിയിലേയോ ഭൂതത്തിലേയോ കാര്യങ്ങൾ അറിയിച്ചിട്ട് ശരിയായി യോജിച്ച് വരാറുണ്ട് '
മരിച്ചയാൾ  മറ്റൊരാളുമറിയാതെ  മുമ്പ് കുഴിച്ചിട്ട ധനം   മരണപെട്ടവർ ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവർക്ക് അറിയിച്ചു കൊടുക്കാറുണ്ട് -

മരണശേഷം അവന്റെ മേലുള്ള കടവും തെളിവുകളും മരിച്ചവൻ ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവർക്ക് അറിയിച്ച് കൊടുക്കും

ഇതിനേക്കാൾ വലുതാണ് 'ലോകത്ത് ഒരാളും അറിയാതെ പ്രവർത്തിച്ച പ്രവർത്തനം മരിച്ചവർ അറിയിച്ച് കൊടുക്കാറുണ്ട്.

ഇതിനേക്കാൾ വലുതാണ്. ഇന്ന സമയത്ത് നീ ഞങ്ങളുടെ അരികിൽ വരുമെന്ന് മരണപ്പെട്ടവർ ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവനെ അറിയിക്കുകയും അപ്രകാരം സംഭവിക്കുകയും ചെയ്യാറുണ്ട്,

മറ്റൊരാളും അറിയില്ലെന്ന് ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവർക്ക് ഉറപ്പുള്ള പല കാര്യങ്ങളും മരണപ്പെട്ടവർ ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവനെ അറിയിക്കുകയും ചെയ്യാറുണ്ട്,الروح " ( ص 21


ലോക പ്രശസ്ത മുഫസിര്‍ ഇമാം റാസി(റ), കാര്യങ്ങള്‍ നിയന്ത്രിക്കുന്നവര്‍ എന്ന ആയത്തിന് അങ്ങനെ അര്‍ഥം വിശദീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്.
കാര്യങ്ങള്‍ നിയന്തിര്‍ക്കുന്നവന്‍ തന്നെയാണ് സത്യം എന്ന ആയത്തിന്‍റെ തഫ്സീറില്‍ ഇമാം റാസി(റ) പറയുന്നു .
ഇവിടെ മൂനാമത്തെ വിവരണം ഈ ആയതിന്‍റെ ഉദ്ദേശം മഹാത്മാക്കള്‍ എന്നാണ്.
ശാരീരിക ബന്ധങ്ങളില്‍ നിന്നും ഒഴിവായ ഉന്നത സ്ഥാനങ്ങളിലേക്ക് എത്താന്‍  ആശിക്കുന്ന മനുഷ്യത്മാവ് ശാരീരിക ഇരുട്ടില്‍ നിന്നും പുറപ്പെട്ട ശേഷം
പരിശുദ്ധ സ്ഥാനങ്ങളിലെക്കും മലാഇകത്തിന്‍റെ ലോകത്തേക്കും ഏറ്റവും സന്തോഷത്തോടെയും വളരെ വേഗതയിലും പോവുന്നതാണ്.
ആ അവസ്ഥയിലുള്ള പോക്കിനെ പറ്റിയാണ് നീന്തല്‍ എന്ന് ഖുറാനില്‍ പറഞ്ഞത്. പിന്നെ ദുനിയാവിനെ തൊട്ടുള്ള അകല്‍ച്ചയിലും
ഉന്നത ലോകവുമായി ചേരല്‍നെ ആഗ്രഹിക്കുന്നതിലും ആത്മാക്കള്‍ വ്യത്യസ്മായിരിക്കും എന്നതില്‍ സംശയമില്ല,
മേല്‍ കാര്യത്തില്‍ പരിപൂര്‍ണത പ്രാപിച്ച ആത്മാവിന്‍റെ സഞ്ചാരം ഏറ്റവും മുന്‍കടക്കുന്നതാവും.
മേല്‍ കാര്യത്തില്‍ ഏറ്റവും ദുര്‍ബലന്‍ അവനു സഞ്ചാരം ഭാരമായിരിക്കും.
ഈ അവസ്ഥയിലേക്ക് മുന്നില്‍ പോവുന്ന ആത്മാവ് ഏറ്റവും ബഹുമാനിയാണ് എന്നതില്‍ സംശയമില്ല,.
അതുകൊണ്ട് ഈ മഹാത്മാക്കളെ കൊണ്ട് അല്ലാഹു സത്യം ചെയ്തത്.
പിന്നെ ഈ മഹാത്മാക്കള്‍, അവര്‍ക്ക് മഹത്വവും ശക്തിയും ഉണ്ടായതിനു വേണ്ടി ഈ ലോകത്തിന്‍റെ
അവസ്ഥയില്‍ ഇവരില്‍ നിന്നും പ്രതിഫലനങ്ങള്‍ ഉണ്ടാവുന്നത് വിദൂരമല്ല.

👉🏻അതാണ്‌ കാര്യങ്ങള്‍ നിയന്ത്രിക്കുന്നവന്‍ എന്ന് അല്ലാഹു പറഞ്ഞത്.
മനുഷ്യന്‍ അവന്‍റെ മരണപ്പെട്ട ഉസ്താദിനെ സ്വപ്നത്തില്‍ കാണുകയും
സംശയങ്ങള്‍ ചോദിക്കുകയും ചെയ്യുമ്പോള്‍ അദ്ദേഹം അവനു വഴി
കാണിച്ചു കൊടുക്കാറില്ലേ?
👉🏻ഒരു മകന്‍ പിതാവിനെ സ്വപ്നം കാണുകയും , മറക്കപ്പെട്ട നിധിയിലേക്ക് അവന്‍ നേര്‍മാര്‍ഗം
കാണിക്കുകയും ചെയ്യാറില്ലേ?


👉🏻ജാലിനൂസ് രാജാവ് പറഞ്ഞിട്ടില്ലയോ എന്ന് ഞാന്‍ ,
"ഞാന്‍ രോഗിയാവുകയും ചികിത്സ ആശക്തമാവുകയും ചെയ്തപ്പോള്‍ ഞാന്‍
സ്വപ്നത്തില്‍ മരണപ്പെട്ട ഒരാളെ കാണുകയും , ചികിത്സ എങ്ങനെ എന്ന് നിര്‍ദേശിക്കുകയും ചെയ്തു”.
ആത്മാക്കള്‍ ശരീരവുമായി പിരിഞ്ഞാല്‍ , ശരീരത്തിലും ആത്മാവിലും യോജിപ്പുള്ള (ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന) ഒരു മനുഷ്യനുമായി ബന്ധം
സ്ഥാപിച്ചാല്‍ പിരിഞ്ഞു പോയ ആത്മാവ് മേല്‍ ശരീരവുമായി ബന്ധമുണ്ടാവുകയും , നന്മയുടെ മേല്‍ ആ ശരീരതെ ആത്മാവ്
സഹായിക്കുകയും ചെയ്യുന്നത് വിദൂരമല്ല.
എങ്ങനെയുള്ള സഹായത്തിനു ഇല്‍ഹാം എന്ന് പറയുന്നതാണ്.
ഈ കാര്യം ഇമാം ഗസ്സാലി(റ) പറഞ്ഞിട്ടില്ലയോ?(തഫ്സീറുല്‍ കബീര്‍ , റാസി / സൂറത്ത് അന്നാസിആത്ത് ).


സംശയ നിവാരണം
 അസ്ലം സഖാഫി പരപ്പനങ്ങാടി
8129469 100