ഇന്ന് ഇമാം ഇബ്നു ഹജർ അൽ ഹൈതമീ رضي الله تعالى عنه വിന്റെ വഫാത്ത് (ഹിജ്റഃ 974 റജബ് 23 തിങ്കളാഴ്ച ളുഹാ സമയം) ദിനമാണല്ലോ? അവിടുത്തെ ജീവചരിത്രം വിശാലമായി എഴുതേണ്ടതാണ്. ബർകതിനായി ചില ഉദ്ധരണികൾ മാത്രം താഴെ ചേർക്കുന്നു.
സമകാലികരായ ഇമാം ശഅ്റാനീ رضي الله تعالى عنه ഇപ്രകാരം പറഞ്ഞതായി കാണാം:
صَحِبْتُه رضي الله عنه نحو أربعين سنة فما رأيته قط أعرض عن الاشتغال بالعلم والعمل. صنف رضي الله عنه عدة كتب نافعة محررة في الفقه والأصول والمعقولات... وانتفع به خلائق في مصر والحجاز واليمن وغير ذلك: وهو مفتي الحجاز الآن، يقفون كلهم عند قوله. وله أعمال عظيمة لا يطلع عليها إلا من كان خليا من الحسد، ومن صغره إلى الآن لم يزاحم على شيء من أمور الدنيا، ولا تردد إلى أحد من الولاة إلا لضرورة شرعية، فأسأل الله تعالى أن يزيده من فضله، وينفعنا ببركاته في الدنيا والآخرة اهـ بحذف
الطبقات الصغرى المنسوبة للإمام الشعراني ص: ١٣١
ശിഷ്യരായ സയ്യിദ് ശെയ്ഖ് ബ്നു അബ്ദില്ലാഹ് (റ) എന്നവരോട് ഗുരുവായ ഇമാം ഇബ്നു ഹജർ (റ) ദുആ ചെയ്യാൻ പറഞ്ഞത് السناء الباهر ന്റെ കർത്താവ് കൂടിയായ അല്ലാമഃ അൽ ഹബീബ് മുഹമ്മദ് അശ്ശില്ലി അൽ യമനീ വിവരിക്കുന്നു:
وطلب منه(أي: من السيد شيخ بن عبد الله رضي الله تعالى عنه) شيخُه الشيخُ ابنُ حجر أن يبلغ سلامه النبي صلى الله عليه وسلم وأن يدعو له عند القبر الشريف بدعوات أن يعافيه الله من البواسير والقبول في كتبه وقد استجاب الله دعاءه اهـ
المشرع الروي للإمام الحبيب محمد الشلي اليمني ج: ٢ ص: ١٢٠
മഹാനവർകൾക്കും സുൽത്വാനുൽ ഉലമാ എന്ന സ്ഥാനപ്പേരുണ്ടായിരുന്നുവെന്ന് ശിഷ്യൻ അല്ലാമഃ അബൂ ബക്ർ അസ്സൈഫീ رضي الله تعالى عنه വിന്റെ نفائس الدرر ൽ കാണാം (പേജ്: 78 നോക്കുക).
സ്വന്തം ജീവിതാനുഭവത്തിൽ നിന്നുള്ള ഒത്തിരി കാര്യങ്ങൾ ഇബ്നു ഹജർ (റ) തന്നെ അവിടുത്തെ ثبت= فهرست المشايخ= معجم المشايخ ൽ പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്.
ഒട്ടനവധി സവിശേഷതകൾ നിറഞ്ഞ ഈ ഗ്രന്ഥം ഒരു പ്രാവശ്യമെങ്കിലും നാമോരോരുത്തരും വായിച്ചിരിക്കേണ്ടതാണ്. തീർച്ച... അത്രയ്ക്കും ആശയ സമ്പുഷ്ടമാണത്. (സമീപ കാലം വരെ കയ്യെഴുത്ത് പ്രതിയായി നിലകൊണ്ട പ്രസ്തുത ഗ്രന്ഥം, ഡോ. അംജദ് റശീദിന്റെ ടിപ്പണിയോട് കൂടി ദാറുൽ ഫത്ഹ് പുറത്തിറക്കിയിട്ടുണ്ട്. ഇതിന്റെ PDF പകർപ്പിനായി
https://archive.org/download/FP147747/147747.pdf
എന്ന ലിങ്ക് ഉപയോഗപ്പെടുത്താം). ഇബ്നു ഹജർ (റ) വിന്റെ ജീവചരിത്രം പരാമർശിക്കപ്പെട്ട രചനകൾ എണ്ണി തിട്ടപ്പെടുത്തൽ പോലും ഏറെ ശ്രമകരമാണ്.
അവയിൽ, പൗരാണികവും അതിപ്രധാനവുമായ മൂന്നെണ്ണത്തിലേക്കുള്ള ലിങ്കുകൾ താഴെ ചേർക്കുന്നു:-
1) نفائس الدرر في ترجمة شيخ الإسلام ابن حجر
മഹാനവർകളുടെ ശിഷ്യനും കർമശാസ്ത്ര പണ്ഡിതരുമായ അൽ ഖ്വാളീ അബൂ ബക്ർ ബ്നു മുഹമ്മദ് അസ്സൈഫീ (റ) വാണ് ഇതിന്റെ രചയിതാവ്.
https://archive.org/download/ibnhadjar/ibnhadjar.pdf
പ്രസ്തുത ഗ്രന്ഥത്തിൽ നിന്നും (പേജ്: 78) ഇമാം ഇബ്നു ഹജർ അൽ ഹൈതമി (റ) വിന് സുൽത്വാനുൽ ഉലമാ എന്നൊരു വിശേഷണം കൂടി വായിച്ചെടുക്കാം.
2) جواهر الدرر في مناقب ابن حجر
മറ്റൊരു ശിഷ്യൻ അല്ലാമഃ അബൂബക്ർ അശ്ശാഫിഈ (റ) വാണിത് രചിച്ചത്. ഇബ്നു ഹജർ (റ) എഴുതിയ
أشرف الوسائل إلى فهم الشمائل
എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിന്റെ തുടക്കത്തിലായി ഈ രചന നമുക്ക് ലഭ്യമാണ്.
http://www.archive.org/download/waq39890/39890.pdf
(ശ്രദ്ധിക്കുക: ഇമാം സഖാവി (റ) ക്ക് ഉസ്താദായ ഇമാം അൽ ഹാഫിള് ഇബ്നുഹജർ അൽ അസ്ഖ്വലാനി (റ) യുടെ ജീവ ചരിത്രം പറയുന്നതിനായി
الجواهر والدرر في ترجمة شيخ الإسلام ابن حجر
എന്ന പേരിൽ മറ്റൊരു ഗ്രന്ഥമുണ്ട്. മാറിപ്പോകില്ലല്ലോ?).
3) الفتاوى الكبرى الفقهية
യുടെ ആമുഖം (ഒന്നാം വാള്യം പേജ് മൂന്ന് മുതൽ അഞ്ച് വരെ). പ്രൗഢമായ ഈ ആമുഖത്തിനു പിന്നിലും അവിടുത്തെ ശിഷ്യന്മാർ തന്നെ...
അത് അല്ലാമഃ അബ്ദുർ റഊഫ് അൽ വാഇള് رضي الله تعالى عنه വാണോ അല്ലാമഃ അബ്ദുൽ ഖ്വാദിർ അൽ ഫാകിഹീ رضي الله تعالى عنه വാണോ എന്നതിൽ അഭിപ്രായാന്തരമുണ്ട്.
https://archive.org/download/00120486_201311/01_120486.pdf
സമകാലികരായ ഇമാം ശഅ്റാനീ رضي الله تعالى عنه ഇപ്രകാരം പറഞ്ഞതായി കാണാം:
صَحِبْتُه رضي الله عنه نحو أربعين سنة فما رأيته قط أعرض عن الاشتغال بالعلم والعمل. صنف رضي الله عنه عدة كتب نافعة محررة في الفقه والأصول والمعقولات... وانتفع به خلائق في مصر والحجاز واليمن وغير ذلك: وهو مفتي الحجاز الآن، يقفون كلهم عند قوله. وله أعمال عظيمة لا يطلع عليها إلا من كان خليا من الحسد، ومن صغره إلى الآن لم يزاحم على شيء من أمور الدنيا، ولا تردد إلى أحد من الولاة إلا لضرورة شرعية، فأسأل الله تعالى أن يزيده من فضله، وينفعنا ببركاته في الدنيا والآخرة اهـ بحذف
الطبقات الصغرى المنسوبة للإمام الشعراني ص: ١٣١
ശിഷ്യരായ സയ്യിദ് ശെയ്ഖ് ബ്നു അബ്ദില്ലാഹ് (റ) എന്നവരോട് ഗുരുവായ ഇമാം ഇബ്നു ഹജർ (റ) ദുആ ചെയ്യാൻ പറഞ്ഞത് السناء الباهر ന്റെ കർത്താവ് കൂടിയായ അല്ലാമഃ അൽ ഹബീബ് മുഹമ്മദ് അശ്ശില്ലി അൽ യമനീ വിവരിക്കുന്നു:
وطلب منه(أي: من السيد شيخ بن عبد الله رضي الله تعالى عنه) شيخُه الشيخُ ابنُ حجر أن يبلغ سلامه النبي صلى الله عليه وسلم وأن يدعو له عند القبر الشريف بدعوات أن يعافيه الله من البواسير والقبول في كتبه وقد استجاب الله دعاءه اهـ
المشرع الروي للإمام الحبيب محمد الشلي اليمني ج: ٢ ص: ١٢٠
മഹാനവർകൾക്കും സുൽത്വാനുൽ ഉലമാ എന്ന സ്ഥാനപ്പേരുണ്ടായിരുന്നുവെന്ന് ശിഷ്യൻ അല്ലാമഃ അബൂ ബക്ർ അസ്സൈഫീ رضي الله تعالى عنه വിന്റെ نفائس الدرر ൽ കാണാം (പേജ്: 78 നോക്കുക).
സ്വന്തം ജീവിതാനുഭവത്തിൽ നിന്നുള്ള ഒത്തിരി കാര്യങ്ങൾ ഇബ്നു ഹജർ (റ) തന്നെ അവിടുത്തെ ثبت= فهرست المشايخ= معجم المشايخ ൽ പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്.
ഒട്ടനവധി സവിശേഷതകൾ നിറഞ്ഞ ഈ ഗ്രന്ഥം ഒരു പ്രാവശ്യമെങ്കിലും നാമോരോരുത്തരും വായിച്ചിരിക്കേണ്ടതാണ്. തീർച്ച... അത്രയ്ക്കും ആശയ സമ്പുഷ്ടമാണത്. (സമീപ കാലം വരെ കയ്യെഴുത്ത് പ്രതിയായി നിലകൊണ്ട പ്രസ്തുത ഗ്രന്ഥം, ഡോ. അംജദ് റശീദിന്റെ ടിപ്പണിയോട് കൂടി ദാറുൽ ഫത്ഹ് പുറത്തിറക്കിയിട്ടുണ്ട്. ഇതിന്റെ PDF പകർപ്പിനായി
https://archive.org/download/FP147747/147747.pdf
എന്ന ലിങ്ക് ഉപയോഗപ്പെടുത്താം). ഇബ്നു ഹജർ (റ) വിന്റെ ജീവചരിത്രം പരാമർശിക്കപ്പെട്ട രചനകൾ എണ്ണി തിട്ടപ്പെടുത്തൽ പോലും ഏറെ ശ്രമകരമാണ്.
അവയിൽ, പൗരാണികവും അതിപ്രധാനവുമായ മൂന്നെണ്ണത്തിലേക്കുള്ള ലിങ്കുകൾ താഴെ ചേർക്കുന്നു:-
1) نفائس الدرر في ترجمة شيخ الإسلام ابن حجر
മഹാനവർകളുടെ ശിഷ്യനും കർമശാസ്ത്ര പണ്ഡിതരുമായ അൽ ഖ്വാളീ അബൂ ബക്ർ ബ്നു മുഹമ്മദ് അസ്സൈഫീ (റ) വാണ് ഇതിന്റെ രചയിതാവ്.
https://archive.org/download/ibnhadjar/ibnhadjar.pdf
പ്രസ്തുത ഗ്രന്ഥത്തിൽ നിന്നും (പേജ്: 78) ഇമാം ഇബ്നു ഹജർ അൽ ഹൈതമി (റ) വിന് സുൽത്വാനുൽ ഉലമാ എന്നൊരു വിശേഷണം കൂടി വായിച്ചെടുക്കാം.
2) جواهر الدرر في مناقب ابن حجر
മറ്റൊരു ശിഷ്യൻ അല്ലാമഃ അബൂബക്ർ അശ്ശാഫിഈ (റ) വാണിത് രചിച്ചത്. ഇബ്നു ഹജർ (റ) എഴുതിയ
أشرف الوسائل إلى فهم الشمائل
എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിന്റെ തുടക്കത്തിലായി ഈ രചന നമുക്ക് ലഭ്യമാണ്.
http://www.archive.org/download/waq39890/39890.pdf
(ശ്രദ്ധിക്കുക: ഇമാം സഖാവി (റ) ക്ക് ഉസ്താദായ ഇമാം അൽ ഹാഫിള് ഇബ്നുഹജർ അൽ അസ്ഖ്വലാനി (റ) യുടെ ജീവ ചരിത്രം പറയുന്നതിനായി
الجواهر والدرر في ترجمة شيخ الإسلام ابن حجر
എന്ന പേരിൽ മറ്റൊരു ഗ്രന്ഥമുണ്ട്. മാറിപ്പോകില്ലല്ലോ?).
3) الفتاوى الكبرى الفقهية
യുടെ ആമുഖം (ഒന്നാം വാള്യം പേജ് മൂന്ന് മുതൽ അഞ്ച് വരെ). പ്രൗഢമായ ഈ ആമുഖത്തിനു പിന്നിലും അവിടുത്തെ ശിഷ്യന്മാർ തന്നെ...
അത് അല്ലാമഃ അബ്ദുർ റഊഫ് അൽ വാഇള് رضي الله تعالى عنه വാണോ അല്ലാമഃ അബ്ദുൽ ഖ്വാദിർ അൽ ഫാകിഹീ رضي الله تعالى عنه വാണോ എന്നതിൽ അഭിപ്രായാന്തരമുണ്ട്.
https://archive.org/download/00120486_201311/01_120486.pdf
